Fistül, vücut içerisinde normal şartlarda birbirine bağı olmayan iki organın arasında, anormal bir bağlantı olması durumudur. Bağlantı veya geçiş olarak düşünebileceğimiz fistüller, bazen bağırsak-deri arası bazen ise vajina-rektum bölgesi gibi farklı yerlerde ortaya çıkabilmektedir. Vücuttaki iltihaplanmalar ya da zedelenmeler kendiliğinden gelir.. Hastalığın bu durumlarında en sık karşılaşılan tür ise perianal fistül olmaktadır.
[trgebanner]
Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda fistül nedenlerinden türlerine kadar aklınıza takılan her soruya cevap bulabilirsiniz. İşte, fistül hakkında bilmeniz gerekenler.
Fistül Neden Olur?
Fistül oluşumuna zor geçen doğumlar, apseler veya Crohn Hastalığı gibi durumlar sebep olur. Organlarda meydana gelen iltihaplanma, genellikle hastalığa neden olan ilk nedenler arasındadır. Hastalık, bazen yalnızca radyasyona bağlı olarak bağlantılı bir hastalık olmadan da ortaya çıkar.
Fistülün Belirtileri Nelerdir?
Hastalık oluşumunda görülen semptomlar arasında şunlar yer alır:
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Ateş
- Karın ağrısı
- Sıklıkla idrar kaçırma
- Genital organda tahriş
- Kronikleşmiş idrar yolu enfeksiyonu
- Vajinadan dışkı sızıntısı
- Anüs etrafında şişlik
- Ağrılı bağırsak hareketleri
- Anüsten sızan kötü kokulu sıvı
Birçok çeşidi olan fistül türleri farklı belirtiler göstermesi muhtemeldir. Bu belirtilerden birkaçını aynı anda yaşamanız durumunda bir genel cerrahi doktoruna muayene olmalısınız.
Fistül Türleri Nelerdir?
Birden fazla organın birbirine normal olmayan bir şekilde bağlantısıyla ortaya çıkan hastalık, farklı organlarda görülebiliyor. Fistül çeşitleri arasında şunlar yer alır:
Anal Türler:
- Anorektal : Anal kanal etrafında bulunan deri arasında oluşmasıyla meydana gelir.
- Retkovajinal : Anus ve vajina arasında geçiş sağlayan bir delik oluşması durumunda meydana gelir.
- Kolovajinal : Vajina ve kolon arasında bağlantı olması durumudur.
İdrar Yolu Türleri:
- Vezikovajinal : Bu fistül türünde delik, mesane ve vajina arasında bir yerde gelişmektedir.
- Vezikouterin : Mesane ve rahim arasında bağlantı oluşması durumudur.
- Üretovajinal: Üretra ve vajina arasında gelişmesi durumudur.
Diğer Türler:
- Enteroenteral: Bağırsağın iki kısmı arasında oluşması durumudur.
- Kolokutanöz: Kolon ve deri arasında oluşması durumudur.
Peki, fistüle neden olan dolaylı hastalıklar nelerdir?
Fistüle Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?
Hastalığın oluşumu altında yatan sebep bazen farklı hastalıklar olabilir. Bu duruma sebep olan hastalıklar arasında;
- Tüberküloz
- Divertikülit
- Kanser
- Radyasyon
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Crohn Hastalığı
yer alıyor. Bazı durumlarda hastalığın tedavisinden önce altında yatan hastalığın tanı ve eş zamanlı tedavisi yapılması gerekebilir.
Fistül Tanısı Nasıl Konur?
Belirtilerinden şüphelenip bu hastalığa sahip olup olmadığınızı anlamak için bir genel cerrahi uzmanına başvurmanız gerekiyor. Öncelikli olarak fiziki muayene sonrasında görüntüleme teknikleri ile hastalığın türü ortaya çıkar.
Doktorunuz ilk muayene esnasında, şüphelendiğiniz durumları ve belirtileri soracaktır. Muayene esnasında tüm belirtileri anlatmanız hızlı sonuç alınabilmesi için önemlidir. Belirtileri öğrendikten sonra doktorunuz fiziki muayene esnasında kanama veya sıvı sızıntısı arayacaktır.
Fiziki muayene sonrasında hastalık türünün tam teşhisi için görüntüleme teknikleri arasında olan Bilgisayarlı Tomografi (bt) veya MR istenir. Eğer ki kolonlarda fistül ihtimali varsa kolonoskopi yöntemi de tercih sebebidir. İşlem sonuçları doktorunuza iletildiğinde fistül türünün tam teşhisi konulabilir ve tedavi işlemlerine başlanabilir.
Fistül Tedavisi Yöntemleri
Fistül tedavisinde ilaç kullanılmadığı için en etkili çözüm cerrahi işlem uygulamasıdır. Ameliyat, hastalık türüne göre değişiklik gösterir. Perianal fistül ameliyatında, etrafındaki deri ve kaslar kesilir ve meydana gelen açıklığın zamanla iyileşmesi amaçlanır. Diğer ameliyat türlerinde de fistülün kapatılması adına tıkaç kullanabilirler. Fistüllerin nerde olduğuna bağlı olarak değişiklik olabileceği gibi, hepsinde var olan boşluk kapatılarak tedavi sağlanır.
Fistül ameliyatından sonra bir süre hastanede kalınmalıdır. Ameliyatınız hafif geçtiyse eve dönmeniz de mümkündür. Tedavi sonrasında biraz ağrı olması normaldir, bu durumlara karşı doktorunuzun reçete verdiği ağrı kesici ve diğer ilaçları kullanmayı ihmal etmemelisiniz. Rahatsızlığın tanı ve tedavisi için Avicenna Hastanesi Genel Cerrahi doktorlarından randevu alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Rahatsızlık kendiliğinden iyileşir mi ?
Hastalığın kendiliğinden iyileşmesi durumu çok zor görülmektedir. Genellikle iyileşmek yerine daha ileri seviyelere ulaşır ve tedavi edilmesi gerekir.
Ameliyat olmazsa ne olur?
Kalıcı tedavi yöntemi ameliyattır. Ameliyat olmadığınız sürece belirtiler devam edecek ve daha ileri seviyelere ulaşarak kansere sebep olabilir.
Ameliyat riskli midir?
Risk mevcuttur ancak her operasyonda olduğu kadardır. Operasyonlar bazen lokal anesteziyle yapılır ve aynı gün eve, işe dönüş sağlanabilir. Daha kapsamlı operasyonlarda ise bir süre hastanede yatmak gerekebilir ancak risk oluşturacak bir durum yoktur.
