Hayat boyu süren Crohn hastalığı birçok kişide ortaya çıkıyor ve yaşam kalitesinin düşmesine sebep oluyor. Crohn hastalığı: inflamatuar bağırsak hastalığı olarak bilinen, ömür boyu devam ederek sindirim sisteminde meydana gelen iltihaplanmadır. Yaş ve cinsiyet farkı olmadan ortaya çıkan bu hastalık sindirim sistemini oldukça etkiliyor. Bunun yanında Crohn hastalığı kişide sürekli şişkinlik ve karın kısmında ağrılara sebep olmaktadır.
Yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklardaki bir veya birkaç bölümü tutabilen, tutulan bölümde kalınlaşma ve ülserlere yol açan bir inflamatuar bağırsak hastalığı olarak tanımlanan Crohn, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine yol açıyor. Hastalığa dair merak edilenlerden, az bilinenlere, Crohn hastalığı beslenme düzeninden belirtililerine kadar her detaylı bilgiye yazı içeriğinden ulaşabilirsiniz.
[enckobanner]
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Hastalık belirtileri genellikle 20-30 yaşlar arasında fark ediliyor fakat kimi zaman daha erken dönemde de belirtilerini gösterebiliyor. Hastalık belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Karın ağrısı
- Kronik, geçmeyen ishal
- Dolgunluk, şişlik hissi
- Tükenmişlik hissi
- Karın bölgesinde kramplar
- Yüksek ateş
- İştah ve kilo kaybı
- Kalça bölgesinde cilt lekelenmeleri
- Anal fistüller
- Rektal kanamalar
Yukarıdaki maddeler hastalık belirtileri olarak görülüyor. Ancak bu belirtileri yaşıyor olmanız, hastalık tanısı koymaya yeterli değildir çünkü; gıda zehirlenmeleri, gıda alerjisi, mide rahatsızlığı gibi durumlarda da aynı belirtiler gözükmektedir. Şüphelendiğiniz durumlarda gastroenteroloji bölümü uzman doktorlarına muayene olmanız, doğru teşhis ve tedavi açısından oldukça önemlidir.
Crohn Hastalığı Türleri Nelerdir?
Crohn hastalığı dört farklı türde kendini göstermektedir. Bunlar:
- İleokolit Türü: İnce ve kalın bağırsakta meydana gelen iltihaplanmadır. Bu iltihaplanma bazen kolon kısmında da meydana geliyor.. İleokolit, hastalığın en yaygın olduğu türdür.
- İleit Türü: İnce bağırsakta meydana gelen şişme ve iltihaplanma sonucunda meydana gelir. Çok yaygın görülmemektedir.
- Gastroduodenal Türü: İnce bağırsağın ve midenin üst kısmında tahriş olması durumudur. Aynı zamanda iltihaplanma da görülmektedir.
- Jejunoileitis: İnce bağırsağın yarısında görülen, üst kısmı kaplayan iltihaplanmadır.
Yukarıda bahsettiğimiz türler, farklı bölgelerde ağrı ve farklı semptomlara sebep olabilmektedir. Yapılan testlerle hastalığın hangi türüne sahip olduğunuzu öğrenebiliyorsunuz.
Crohn Hastalığı Neden Olur?
Bu rahatsızlık, ömür boyu devam eden bir hastalık olduğu için neden başladığı, nasıl oluştuğu merak edilmektedir. Tam olarak bir sebebe bağlamak ile birlikte, aşağıdaki faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
- Otoimmün hastalıklar: Sindirim sistemimizde yer alan bakterilerin, bağışıklık sistemine saldırmasıyla oluşuyor.
- Genetik yatkınlık: Bahsettiğimiz inflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerin genellikle aile bireylerinde de bu rahatsızlık olmuş oluyor. Hastalığa sahip kişilerin çocuklarında görülmesi yada sizden çocuklarınıza genlerle aktarılması ihtimaller arasındadır.
Özetle hastalık genetik ve iltihaplanmaya bağlı olarak ortaya çıkıyor.
Crohn Hastalığı Tanısı
Belirtilerin sizde olduğunu düşünüyorsanız, gastroenteroloji bölümü doktoruna muayene olmanız gerekmektedir. Muayene esnasında hissettiğiniz rahatsızlıkları belirtip, doktorunuza tümüyle aktarmanız önemlidir. Fiziki muayene sonrasında, hastalığın tam tespiti için birden fazla test istenecektir. Bu testler şu şekildedir:
- Kan testleri
- Dışkı Testi
- Endoskopi
- Kolonoskopi
- Bilgisayarlı tomografi (bt)
- MRI veya röntgen
- Biyopsi
Hepsi aynı anda olmamak üzere gibi 2 veya 3 testle hastalığın teşhisi ve türü ortaya çıkar. Gerekli görüldüğü durumlarda biyopsi alınarak, daha ileri tanı tekniklerine başvurulabilir.
Crohn Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Hastalığınızın tanısı ve türü yapılan testler sonucunda kesinleştiğinde, Crohn ataklarını hafifletmek için uygulanabilen tedavi yöntemleri vardır. Bunlar:
- İlaçlar: Hastalığın belirtilerini azaltmak adına bazı ilaçlar bulunur. İlaçlar genellikle ishali kesme ve iltihabı önlemek adınadır. Daha gelişmiş ilaçlarla bağışıklık sistemi tedavi edilmeye çalışılabilir.
- Anti-inflamatuar ilaçlar: Crohn hastalıklarının ciddi belirtilerini azaltmak amacıyla kullanılır. Şiddetli semptomların görüldüğü hastalarda tercih edilmektedir.
- Ameliyat ( Cerrahi Yöntem): Sindirim sistemi içerisindeki hastalıklı kısmın çıkartılmasına yönelik bir ameliyat da seçenekler arasındadır. Crohn ameliyatı, bu hastalığa sahip olup tamamen kurtulmak isteyenler için tercih edilen yöntemlerden biridir.
Hastalığın tedavisi daha uzun süreli ilaç tedavisi ve saha kısa süreli ameliyat seçeneği ile gerçekleştiriliyor.
Crohn Hastalığı Diyeti Nasıl Olmalı?
Crohn hastalarını en çok etkileyen konular arasında sindirim sisteminde oluşan dolgunluk, şişlik hissidir. Bu hissin daha da artmaması adına yediklerine içtiklerine dikkat etmeleri çok önemlidir. Bunun için önerilen Crohn diyetinde yapılması gerekenler şu şekildedir:
- Yağ alımını sınırlayın
- Laktozlu süt alımını kısıtlayın
- Düzenli ve yeterince su için
- Gazlı içeceklerden kaçının
- Baharatlı ürünler tercih edilmemeli
Hastalığa sahip olan kişiler bu maddeleri içeren sağlıklı, bol lifli, az yağlı ürünlere uygun bir beslenme şeklini seçmeli. Diyet listeniz, yasakları ve serbest besinleriyle birlikte doktorunuz tarafından oluşturulacaktır. Bu listeye uymanız oldukça önemlidir çünkü Crohn hastalığında beslenme en çok dikkat edilmesi gerekenlerden biridir. Yukarıda bahsettiğimiz belirtileri yaşıyorsanız, Avicenna Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü uzman doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Crohn hastalığı ilerlerse ne olur?
İlerlemiş Crohn hastalarında, mide ve bağırsak (kolon) kanseri
Crohn hastalığında beslenme nasıl olur?
Crohn hastaları, sindirim bozuklukları yaşadıkları için bağırsak ve mideye dokunmayacak, fazla yormayacak gıdalar seçmelidir. Tolerans oluşturabilecek gıdalar, aşırı yağlı ve baharatlı gıdalardan uzak durulmalı. Süt ve süt ürünleri dozunda yenmeli veya yenmemelidir.
Hastalığın tedavisi için ilaç ve ameliyat seçeneği olmak üzere iki yöntem uygulanır Bu yöntemlerin seçimindeki en etkili faktör hastalığın seviyesidir.
