Ağrısız Endoskopi Nedir?
Yemek borusu kanseri, reflü hastalığı, ülserler, kanser, kanser öncesi anormallikler ve çölyak hastalığının belirlenmesi için kullanılan endoskopi, aynı zamanda poliplerin ya da yabancı cisimlerin çıkarılmasına da yardımcı olur. Bazı durumlarda hastalara, uzman doktorun prosedürü gerçekleştirmesini sağlayan ve hastanın güvenliğini, rahatlığını amaç edinen prosedürel sedasyon verilir. Bir anestezi uzmanı, prosedürel sedasyon ya da ağrının giderilmesi adına farklı ilaçlar ve tekniklere başvurabilir. İşte ağrısız endoskopi de burada devreye girmiş olur. Anestezi yoluyla ağrısız ve acısız bir şekilde bu işlem hastalara uygulanır.
Ağrısız Endoskopi Nasıl Yapılır?
Endoskopi hazırlığında oluşabilecek anesteziye bağlı yan etkiler ve riskler, bir doktor anestezi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Bazı koşullar, kullanılması gereken anestezi tipini ve seviyesini etkileyebilir. Bu nedenle doktorunuz herhangi bir sağlık sorununuzun olup olmadığını soracaktır. Çoğu anestezi türü, kolda bulunan bir damar yolu ile uygulanır. Ağrı ve rahatsızlığı en aza indirmek ve kaygı ve stresi azaltmak için farklı anestezikler kullanılabilir. Bunun dışında hiç sedasyon kullanmadan veya genel anestezi yapılarakta endoskopi işlemi uygulanabilir.
Çok sık uygulanmasa da, sedasyonsuz endoskopi işlemi de yapılabilir. Bazı durumlarda aşırı ciddi hastalarda veya hamile kadınlarda bu yöntem gerekebilir. Bu yöntem ile endoskopi işlemini kolaylaştırmak için boğazın arkasına topikal bir anestezik uygulanabilir. İzlenen sedasyon uygulamasında sedasyon seviyesi minimum, orta ya da derin olabilir. Orta ya da derin sedasyon altındayken işlemi hatırlamayacaksınız ancak bilinçsiz olmayacaksınız. Son olarak nadir olarak yapılmasına rağmen, yüksek riskli hastaların yer aldığı hastanelerde genel anestezi yapılabilir. Genel anestezi altındayken bilinçsiz olacak ve bedeninizin pek çok işlevi yavaşlayacak. Nefes almayı kolaylaştırmak için boğaza bir tüp yerleştirilebilir.
Anestezi İşleminden Önce;
Anestezi yapılmadan önce yeme ve içme gibi eylemleri ne zaman bırakacağınızı doktorunuzla mutlaka konuşmalısınız. Bunun dışında doktorunuz prosedür gereği sizden birkaç sorunun yanıtını vermenizi bekleyecektir. Örneğin;
- herhangi bir öksürük, soğuk algınlığı ve ateşin olup olmadığını,
- daha önce yapılan anesteziler ya da anestezi ile ilgili aile sorunlarının olup olmadığını,
- ilaçlara karşı anormal reaksiyonlar ya da alerjilerin olup olmadığını,
- herhangi bir ilaç kullanılıp kullanılmadığını,
- herhangi bir astım, kalp sorunları, bronşit ve diğer tıbbi sorunların olup olmadığını soracaktır.
Kapsül Endoskopi Nedir?
Tıptaki gelişmiş teknolojiler arasında yer alan kapsül endoskopi, üst endoskopi ve kolonoskopi ile ulaşılamayan ince bağırsakların görüntülenmesini sağlar. İnce bağırsak hastalıklarını araştırmak adına geliştirilen bu görüntüleme yöntemi, ağrısız ve güvenilir bir tedavi yöntemidir.
Üst endoskopi sayesinde yemek borusu ve oniki parmak bağırsağına bakılır. Kolonoskopi ile kalın bağırsak ve ince bağırsakların son kısmı yani terminal ileuma bakılır. Arada kalan 6 metrelik ince bağırsağı incelemek için de kapsül endoskopi yöntemi gelişmiştir.
Bu işlemin nasıl yapıldığından kısaca bahsetmek gerekirse. Hastaya oldukça büyük bir hap yutturulur. Bu kapsülün içerisindeki kamera ile hastanın tüm sindirim kanalı incelenir. Aynı zaman yeri saptanamayan gastrointestinal kanamalar, uzun süreli ishal, karın ağrısı ve crohn hastalığı gibi durumlarda başvurulan bir tedavi yöntemidir.
Kapsül Endoskopinin Özellikleri
- İrice bir hap büyüklüğündedir ve içerisinde mini bir kamera, ışık, mikroçip, anten ve batarya vardır.
- Kablosuz bir cihazdır.
- Mide ve bağırsakların hareketleri sayesinde ilerleyen kapsül, batarya bitene kadar sayısız resim çeker.
- Standart kapsüller saniyede 2 resim çekebilir ancak daha gelişmiş kapsüller 18’e kadar çıkabilir.
- Çekilen resimler radyofrekans dalgaları ile elektrotlar üzerinden taşınabilir bir kayıt cihazında tutulur.
- Kapsül bataryasının ömrü 8 saate yakındır ve bu süre dolana kadar resim çekme işlemi devam eder.
Hangi Durumlarda Yapılır?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi yeri saptanamayan gastrointestinal kanamalarda ve crohn hastalığı gibi durumlarda yapılır. Bunların dışında yine açıklanamayan demir eksikliği anemisi, karın ağrısı, uzun süren ishal ve kilo kaybı ile giden hastalıkların incelenmesinde kullanılır. Ayrıca kapsül endoskopi, ince bağırsakların polip ya da tümörlerin tanısında da başvurulan yöntemlerden biridir.
Kapsül Endoskopi Nasıl Yapılır?
İşlemin yapılacağı gün hasta aç karnına hastaneye gelir ve bir bardak su ile kapsül hastaya yutturulur. Kapsülü yuttuktan 2 saat sonra sıvı içilebilir ve 4 saat sonra hafif gıdalar tüketilebilir. 6 saat kadar sonra hastanın kliniğe geri gelmesi gerekir. Bağırsak hareketlerinin artırılması ve kapsülün ilerleyişini kolaylaştırmak için hastanın hafif yürüyüşler yapması önerilir. Fakat zıplamak ve koşmak gibi hareketlerin yanı sıra terletecek egzersizlerden uzak durulması şarttır.
Bataryanın ömrü ortalama 8 saat olduğu için, bu süre bitene kadar bataryanın tüm ince bağırsakları dolaşıp kalın bağırsağa geçmesi beklenir. Bu süre zarfında cihaz bağlantılarının yerinden oynamaması için özen gösterilmeli. Bunun için aralıklı olarak kayıt cihazlarındaki uyarı lambaları kontrol edilmeli. Süre bittikten sonra hastadan çıkarılan kayıt cihazı, bilgisayara bağlanır ve tüm resimler buraya aktarılır. Özel bir yazılım ile çekilen resimler incelenebilir hale gelir. Doktor ortalama 3 saat boyunca, çekilen resimleri inceler ve bulguları rapor eder.
İşlem Öncesi
Uzman doktor, hastanın mevcut hastalıklarını, geçirdiği ameliyatları ve kullandığı ilaçları detaylı bir şekilde öğrenip değerlendirme yapar. İşlemin bir gün öncesinde hastanın tanesiz ve sulu gıdalar tüketmesi ve kabızlıktan kaçınması gerekmektedir. Şalgam, vişne ya da nar suyu gibi kan rengi ile karıştırılabilecek kırmızı renkli içecekler tüketilmemelidir. Görüntü kalitesini yükseltmek ve kapsülün bağırsaklardaki ilerleyişini kolaylaştırmak adına, bağırsakları boşaltmaya yarayan ishal yapıcı bir ilaç da uygulanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Endoskopi ne kadar sürer?
Genellikle 5 – 10 dakika gibi kısa bir sürede biter. Ancak biyopsi için doku alınırsa bu süre daha da uzayabilir.
Endoskopi ne zaman gereklidir?
Kalıcı mide ekşimesi, asit reflü, kanama, mide bulantısı ve kusma, mide ağrısı, yutma güçlüğü, kilo kaybı, siroz, yutma esnasında ağrı ve açıklanamayan belirtilerin nedenleri değerlendirilir.
Endoskopi riskleri nelerdir?
Her anestezi işleminde olduğu gibi, obezite, solunum hastalığı ve uyku apnesi gibi faktörler endoskopi riskini artırabilir. Ancak bu riskler yönetilebilir.
Endoskopi anestezi ne kadar sürer?
Bayıltarak ya da uyutularak yapılan bu işlem, ortalama 3 – 5 dakika gibi çok kısa süren bir işlemdir. Hasta anestezi ekibi tarafından damardan verilen çeşitli ilaçlar ile kolay bir şekilde uyutulur.
Anestezinin etkisi ne kadar sürer?
Kullanılan ilaca göre bu süre değişmektedir ve yaklaşık olarak 1 – 4 saat arasında değişkenlik gösterir.
Genel anestezinin riskleri nelerdir?
Boyun ağrısı, sırt ağrısı, dudak, dil, diş ve boğaz hasarı, anestezi altındayken olan bitenin farkında olma, aspirasyon, alerji ve sinir hasarı gibi semptomlar görülebilir. Çok nadir görülen riskler arasında ise; ses telleri, soluk borusu, yemek borusu ve boyun omurlarının hasar görmesi, koter cihazına bağlı yanıklar ve kalp krizi geçirilmesi gibi belirtiler yer alır.
