Diyabetik Retinopati Nedir?
Gözleri etkileyen bir diyabet komplikasyonu olan diyabetik retinopati, retina kan damarlarının zarar görmesinden dolayı meydana gelir. Başta hiçbir belirti göstermeyen ya da hafif bir görme sorununa neden olan diyabetik retinopatinin, körlüğe kadar gidebilme potansiyeli vardır. Şeker hastalığı ne kadar uzun sürerse ve kan şekeri ne kadar az kontrol edilirse, kişinin göz komplikasyonunu geliştirme olasılığı da o kadar artar. Peki diyabete bağlı göz hastalıkları yani diyabetik retinopati nedir? Diyabetik retinopati belirtileri nelerdir? Hepsi ve daha fazlası için Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu makaleyi okuyabilirsiniz.
Diyabetik Retinopati Belirtileri
Diyabete bağlı göz hastalıkları başlangıçta herhangi bir semptom göstermeyebilir. Ancak durum ilerledikçe aşağıdaki belirtileri görebilirsiniz;
- Bulanık görme
- Dalgalı görüş
- Görme kaybı
- Görünüşte karanlık ve boş alanlar
- Görünüşte yüzen noktalar ya da koyu şeritler
Diyabetik Retinopati Nedenleri
Kanınızda çok fazla şeker bulunursa, retinayı besleyen küçük kan damarları tıkanabilir ve kan akışı kesilebilir. Bunun sonucunda göz yeni kan damarları oluşturur ancak bu yeni kan damarları düzgün gelişemez ve kolayca sızabilir. Erken diyabetik retinopati ve ileri diyabetik retinopati olmak üzere iki tip retinopati vardır.
Diyabetik Retinopati Evreleri
- Başlangıç diyabetik retinopati
- Makülopati
- Proliferatif diyabetik retinopati
Risk Faktörleri
- Uzun süredir şeker hastası olmak
- Kan şekeri seviyesini kontrol etmemek
- Gebelik
- Yüksek kan basıncı
- Yüksek kolesterol
- Tütün kullanımı
Komplikasyonları
- Glokom
- Körlük
- Vitreus kanaması
- Retina dekolmanı
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Diyabeti dikkatli bir şekilde yönetirseniz, görme kaybını da önlemiş olursunuz. Şeker hastalığınız varsa ve gözleriniz konusunda herhangi bir problem yaşamıyor olsanız bile, mutlaka yıllık göz muayenesine gitmelisiniz. Hamileyken ya da hamile kalmadan önce diyabet hastası olmak, diyabetik retinopati riskini artırır. Hamileliğiniz süresince ek göz muayeneleri yaptırmanız gerekmektedir. Eğer görüşünüz aniden değişirse ya da bulanık, benekli ve puslu görmeye başlarsanız, en kısa sürede doktora görünmelisiniz.
Diyabetik Retinopati Tanısı
İlk olarak göz doktoru genel bir göz muayenesi yapar ve sonrasında göz damlası kullanarak retinayı görmek için göz bebeğinin büyümesini sağlar. Özel mercekler ile birlikte retina muayenesi yapılır ve eğer gerek duyulursa optik kohorens tomografi (OCT) ve floresein anjiografisi yapılır.
Diyabetik Retinopati Tedavisi
Erken dönemde tespit edildiği takdirde şeker kontrolünün yanı sıra klinik muayene ve göz tetkikleri ile hastalık kontrol altına alınmaya çalışılıyor. Eğer hastalık ilerlerse, makula ödemine bağlı görme azalması meydana gelir ve bunun tedavisi için lazer ya da göz içi enjeksiyonlar yapılması gerekebilir. Çoğu kişide bu tedaviler sayesinde hastalık yavaşlıyor. Eğer hastalık bu tedavilere rağmen hala ilerlerse, gözde kanama oluşabilir.
Göz içi kanamaları bir süre sonra açılır ancak açılamayan vakalarda pars plana vitrektomi ameliyatına başvurulabilir. Öte yandan bazı ileri diyabet hastalarında, gözün arkasını kırıştıran ve büzüştüren kalın zarlar retina tabakasını bozabilir. Böyle vakalarda ise, vitrektomi yani retina cerrahisi operasyonu yapılması gerekebilir.
Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
- Diyabette göz hastalıkları her zaman önlenmeyebilir ancak düzenli göz muayeneleri, kan şekeri ve kan basıncının iyi kontrolü ve görme sorunlarına erken müdahalede bulunmak görme kaybını önlemeye yardımcı olur.
- Eğer şeker hastasıysanız, ilk etapta diyabetinizi yönetmelisiniz. Sağlıklı beslenmeli ve fiziksel aktiviteyi günlük rutininize eklemelisiniz.
- Kan şekeri seviyenizi mutlaka takip etmelisiniz. Günde birkaç kez ya da hasta ve stresliyseniz daha sık kontrol etmelisiniz.
- Glikozile hemoglobin testi ya da hemoglobin A1C testi ile ilgili mutlaka doktorunuza başvurun ve ona göre bu testleri yaptırın.
- Tansiyonunuzu ve kolesterolünüzü kontrol altında tutmalı, sağlıklı yiyecekler yemeli, düzenli egzersiz yapmalı ve fazla kilolarınızdan kurtulmalısınız.
- Sigara içiyor ya da diğer tütün türlerini kullanıyorsanız, doktorunuzdan bırakmak için yardım isteyebilirsiniz.
- Yukarıda da bahsettiğimiz gibi herhangi bir görme problemi yaşarsanız, mutlaka doktora başvurmalısınız.
Sıkça Sorulan Sorular
Diyabetik retinopati nasıl anlaşılır?
Uzak ve yakın görmede azalma, bulanık ve eğri büğrü görme gibi belirtiler oluşur.
Diyabete bağlı göz hastalıklarının tedavisi var mı?
Sinsi bir hastalık olduğu için görme kaybı oluşmadan retinada ağır hasarlar verebilir. Bu nedenle düzenli kontrol, erken teşhis ve doğru tedavi ile bu durumun üstesinden gelinebilir.
Diyabette göz nasıl etkilenir?
Katarakt gelişimini hızlandırır, göz tansiyonuna neden olur ve göz kaslarında felce yol açar. Aynı zamanda verdiği hasar, göz hareketlerini sağlayan sinirlerdeki hasarın durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
