Kalp Yetmezliği Nedir?
Kalp vücuda yeterli derecede kan pompalayamazsa, vücudun fonksiyonlarında bozulmalar oluşur. Bu bozulmalar ile özelliğini ortaya koyan sağlık sorununa ise kalp yetmezliği denir. Bozulan bu durumu tolere eden kalp, bazı zamanlarda genişleyebilir ve bozulabilir. Bu yüzden hastalığa bağlı olarak kalp büyümesi de sık sık karşılaşılan bir durumdur. Genellikle erkeklerde görülen bu hastalık, tedavi edilmediği sürece kadınlarda daha yüksek ölüm oranına sebep olur.
Bu hastalık, kalbin her iki tarafını da etkiler. Akut kalp yetmezliğinde, belirtiler ani bir şekilde meydana gelir ve sonra hızlıca kaybolur. Bunun nedeni kalp krizi ya da kan akışını kontrol eden kalp kapakçıklarındaki problemler olabilir. Kronik kalp yetmezliğinde ise görülen belirtiler sürekli tekrarlanır ve zamanla herhangi bir iyileşme olmaz. Üstelik bu hastalığın büyük çoğunluğu kronik olarak meydana gelir.
Akut Kalp Yetmezliği Nedir?
Kardiyak kökenli olanlar ve kardiyak kökenli olmayanlar diye ikiye ayrılır. Kardiyak kökenli olanlar arasında; endokardit, akur koroner sendrom, kalp kapak yetmezliği – darlığı, akut miyokardit, akut aritmi ve perikardit yer alıyor. Kardiyak kökenli olmayanlar arasında ise; kansızlık, cerrahi girişimler, alkol kullanımı, böbrek işlev bozukluğu ve tedaviye uymama yer alıyor. Akut kalp yetmezliğini önlemek adına, sağlıklı kiloyu korumak, sigara ve alkolu bırakmak, stresi yönetmek, düzenli ve kişiye özel egzersiz yapmak ve düzenli kalp uzmanına muayene olmak gerekir.
Konjestif Kalp Yetmezliği Nedir?
Kalbin her iki tarafını da etkileyen bu rahatsızlık, bazen sadece kalbin tek tarafını etkiler. Çoğu zaman kalbin sol tarafı etkilenir. Ancak sol ventrikülün sistolik yetmezliği veya diyastolik yetmezliği sonucunda ise kalbin sağ tarafı etkilenir. Sağ kalp yetmezliği, yani konjestif kalp yetmezliği, sadece nedeni bilinmeyen bir durumdan kaynaklanmaz aynı zamanda akciğerlere kan ileten atardamarlarda artan kan basıncının artmasından meydana gelir. Böylece kanın kalbe giriş ve çıkışının yavaşlamasından dolayı vücudun bazı bölümlerinde kan birikir.
Konjestif kalp yetmezliği olan kişilerde, kalpten toplardamar sistemine geri basınç ve periferik ödem görülür. Daha çok karın, bacak ve ayaklarda meydana gelen periferik ödem, yatan hastalarda ise kalça ve sırtta görülür. Bu vakalarda, iştahsızlık, yorgunluk, şişkin boyun damarları, halsizlik, karaciğer büyümesi, nefes darlığı, dalak büyümesi, S3 gallop ritmi ve hipertansiyon gibi belirtiler ortaya çıkar. Öte yandan bu hastalık bağırsaklarda ise, hazımsızlık da meydana gelebilir.
Kalp Yetmezliği Belirtileri
- Çabuk yorulma
- İştahsızlık
- Ani kilo artışı
- Mide bulantısı
- Pembe veya beyaz renkli balgam
- Aritmi
- Bacak, karın ve ayak bileğinde meydana gelen şişlikler, ödem
- Baş dönmesi
- Kalp çarpıntısı
- Sürekli uyku hali
- Geceleri sık idrara çıkma
- Konsantrasyon güçlüğü
- Depresyon ya da anksiyete
- Boyunda kan damarlarının belirginleşmesi
- Öksürük veya nefes verirken ıslık sesine benzer şekilde ses çıkması
Kalp Yetmezliği Nedenleri
- Kalbin çeşitli nedenlere bağlı olarak tahribata uğraması ve zayıflaması
- Ventriküllerin sertleşmesi
- Koroner arter hastalığı
- Kalp krizi
- Kalp kapakçıklarına bağlı olarak gelişen hastalıklar
- Kalp kası hasarı (kardiyomiyopati)
- Kalp kası iltihabı
- Doğumsal kalp hastalıkları
- Kalpte ritim bozukluğu (aritmi)
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
- Tiroid hastalıkları, HIV gibi viral enfeksiyonlar ve diyabet
- Obezite
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı
- Sürekli kullanılan birkaç ilaç gibi etkenler kalp yetmezliği neden olur sorusu için verebileceğimiz yanıtlardır.
Kalp Yetmezliği Evreleri
- Evre A: Yüksek tansiyon ve damar tıkanması gibi riskleri vardır ancak kalpte herhangi bir hasar yaratmamıştır.
- Evre B: Bu hastalık ile birlikte kalpte hasar da oluşturur ancak bu hastalığa bağlı olarak herhangi bir belirti ya da şikayet henüz oluşmamıştır.
- Evre C: Hastanın kalbinde hem hasar hem de kalp yetmezliği belirtileri ortaya çıkmaya başlamıştır.
- Evre D: Hastanın yine kalbinde hem hasar hem de bu hastalığın belirtileri vardır. Ve genellikle belirtilerin kontrol altına alınması konusunda zorluk meydana gelir.
Kalp Yetmezliği Tanısı
Bu hastalığın tanısında fiziki muayene oldukça önemlidir ve teknolojideki gelişmelerin bu konuda fazlasıyla yardımı dokunmaktadır. Yapılan muayenedeki sonuçlara ve hastanın şikayetlerine göre, kalp ultrasonu (ekokardiyografi), elektrokardiyografi, kalp grafisi, anjiyografi, sintigrafi, kalp MR’ı ve holter gibi yöntemler kullanılır. Aynı zamanda kandaki yüksek NT-proBNP seviyesi ile de kolayca teşhis konulabilir.
Kalp Yetmezliği Tedavisi
İlk olarak doku hasarları durdurulur ve hastanın mevcut sağlık durumu korunur. Bu sayede günlük yaşamı etkileyen belirtiler ortadan kalkar. Hastanın yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları gözlemlenir ve bu tedavi için destekleyici öneriler yapılır. Ayrıca hastalığın durumuna göre, cerrahi yöntemler ya da ilaç yoluyla hastanın tedavi edilmesi sağlanır. Öte yandan bu hastalığın ilaçları, hastalığın şiddetine ve hastanın şikayetine göre değişkenlik gösterir. Cihaz tedavisi ve cerrahi girişimde, kalbin elektriksel iletiminde bir sorun veya kalp ritim anormalliği yaşanıyorsa, şikayetlerin azalması ve yaşam süresinin uzatılması için kalp pili gibi özel cihazlar kullanılır. Kalp pilinin yanı sıra kalp damarına stent yerleştirme, kalp kapağı operasyonu ve bypass ameliyatı da gerçekleştirilebilir. Bu hastalık ileri seviyede ise, kalp nakli işlemi en etkili ve en kalıcı yöntemler arasındadır.
Kalp Yetmezliği Öldürür mü?
Hayat kalitesini en aza indiren ve ileri seviyerlerde direkt olarak hayatı tehdit eden bu hastalık, fazlasıyla ciddi bir sağlık sorunudur. Bu nedenle çoğu hasta tarafından, kalp yetmezliği öldürür mü sorusu araştırılıp merak ediliyor. Buna cevap olarak, aslında bu hastalığın değil de geç kalınmışlığın ölümcül olduğunu söyleyebiliriz. Ne kadar erken teşhis edilirse, ölüm oranları da bir o kadar azalır.
Öte yandan düzenli olarak kalp sağlığının kontrol edilmesi gerekir. Eğer hastalık başlangıç aşamasında tespit edilirse, kalpte oluşturduğu hasarı en aza indirmek daha kolay olur. Ayrıca hastaların reçete edilen ilaçları zamanında alması da yaşam süresini ve kalitesini oldukça yükseltir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bu hastalığa sahip olan bir insan ne kadar yaşar?
Bu hastalık hayat boyu devam eden kronik bir rahatsızlıktır. Ancak nadiren ya da düzeltilebilir bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkmışsa, normale dönebilir.
Kalp nakli ne zaman gerekir?
Son dönemlerde ilaçlar, cihazlar ve kalp pili sayesinde kalp nakline pek gerek kalmaz. Ancak ileri evrelerdeki hastalarda suni kalp destek cihazları, yapay kalp ve kalp nakli işlemleri uygulanır.
Kalp yetmezliğinde beslenme nasıl olmalıdır?
Kırmızı pancar ve nar, damar genişletici ve kan sulandırıcı özelliklerine sahiptir. Aynı zamanda nitrik oksit maddesinin yapımını sağlar bu özellik kalp damarları için oldukça önemlidir. Ayrıca hastaların, sebze, meyve ve salata ağırlıklı beslenmeleri daha doğrudur. Ancak hafif ve sağlıklı bir beslenme şekli olması gerekir.
Kalp yetmezliği tehlikeli mi?
Ciddi bir hastalıktır ve tedavi edilmediği sürece hayati tehlikesi vardır. Ancak zamanında fark edildiğinde ve uygun bir tedavi yapıldığında uzun ve kaliteli bir yaşam sağlar.
