Nörojenik Mesane Nedir? Tedavisi

Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda “Nörojenik Mesane” hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Nörojenik Mesane Nedir?

İdrar torbasının normal fonksiyonu, idrarı düşük basınçta depolayıp boşaltma hissi oluştuğunda bu idrarı boşaltmaktır. Diğer yandan nörojenik mesanesi olan bir hastada ise idrar torbasının bu fonksiyonu sorunludur. Çeşitli seviyelerde oluşmuş olan sinir yaralanmaları ve sinir hastalıkları, idrar torbasının yani mesanenin normal fonksiyonlarını gerçekleştirmesine engel olur. Bunun yanında doğumsal bazı sorunlar da buna sebep olabilmektedir.

Nörojenik mesane hastalığında idrar torbasını yani mesaneyi saran kaslar sürekli olarak kasılıp gevşer. Düzensiz çalışırlar.

Nörojenik Mesane Neden Olur?

Özellikle sinir sistemine yer alan hastalıklar sebebi ile ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan bazen, doğuştan gelen bir takım bozukluklar sebebi ile de bu hastalığın oluştuğu gözlemlenmektedir.

Doğuştan gelen ve nörojenik mesaneye sebep olan bu hastalıklar şunlardır:

• Spina bifida (miyelomeningosel)

• Sakral agenezis

• Serebral palsi

Bunların dışında nörojenik mesane oluşumuna sebep olan diğer hastalıklar ise şunlardır:

• Kafa travması

• Ensefalit veya menenjit gibi enfeksiyonlar

• Hidrosefali

• Alzheimer, demans

• Parkinson 

• Serebrovasküler hastalıklar

• Beyin tümörleri

• Serebral palsi

• Diyabet

• B12 vitamini eksikliği

• Herpes zoster enfeksiyonu

• Multipl skleroz

• Omurilik yaralanmaları

• Omurilik diski hastalıkları

• Guillain-Barré sendromu

• Sarkoidoz

• Sakral agenezi

• Ameliyat sırasında gelişen sinir yaralanmaları

Çeşitleri/ Türleri

Ortaya çıkma şekli, kaslarda görülen değişiklik ve sorunun oluştuğu bölgeye göre çeşitleri bulunmaktadır.

• Hipertonik Mesane: Mesane kasları normalden fazla kasılmaktadır. Mesane kaslarının düzgün şekilde kasılmasını sağlayan, omurilik tarafından aktarılan sinyallerin baskılanması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu baskılanma sebebi ile farkında olmadan idrar kaçar.

• Atonik Mesane: Mesane kasları kasılamaz ve mesanenin alt kısmında yer alan ve idrarın tutulmasını sağlayan bölge (sfinkter) gevşeme hareketini doğru yapamaz. Bu durumda, mesane, idrar depolanması sonucu giderek genişler ve sfinkterin idrarı tutamaması sonucu damla damla idrar kaçırır.

• Suprasakral Nörojenik Mesane: Kuyruk sokumu kemiği (sakrum) bölgesinin üst kısmında bir hasar olması sonucu oluşan nörojenik mesane türüdür.

• İntrakranial Nörojenik Mesane: Beynin etkilenmesi sonucu oluşan nörojenik mesane türüdür.

• İnfrasakral Nörojenik Mesane: Sakrum bölgesinden sonra devam eden sinir hücrelerinin zedelenmesi ile oluşan nörojenik mesanedir.

Nörojenik Mesane Belirtileri

Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bazı kişilerde hem aşırı aktif hem de yetersiz mesane semptomları bulunmaktadır. Bu hastalığa sahip kişilerin en çok şikayetçi olduğu konular idrarı kontrol edememek, çok sık tuvalete gitmek, idrarda yanma gibi konulardır. Diğer belirtiler ise şunlardır:

• İdrar Yolu Enfeksiyonu :Nörojenik mesanenin ilk semptomudur. Tekrarlanan bu hastalığa idrar yolunda büyüyen zararlı bakteriler, virüsler veya mayalar neden olur.

• İdrar Kaçırma (İnkontinans): Kaslar normalden daha fazla sıklıkta kasılır. Çoğunlukla bu kasılma, tuvalete gitmeye hazır olmadan (inkontinans) idrarın sızmasına neden olmaktadır.

• Sıklık: Hasta gündüz veya gece birçok kez tuvalete gider. İdrar yapma sayısı kişiden kişiye değişmektedir.

• İdrar Yapamama/İdrar Tıkanması: Genellikle diyabet, MS, çocuk felci, sifiliz sebebi ile, mesane kası gerektiği zaman kasılamaz. Sfinkter kasları doğru şekilde çalışmaz. Mesane tam olarak boşaltılamaz (idrar retansiyonu). Bazı durumlarda ise mesane hiç boşaltılamaz (tıkayıcı mesane).

Tedavisi Nedir?

Meydana gelen hasarın nerede olduğu, ne zaman oluştuğu ve derecesine bağlı olarak tedavi uygulanmaktadır. Tedavide hastanın yaşam tarzı gözden geçirilmektedir. Aynı zamanda hayat tarzı ile son derece bağlantılı olan hastalarda pelvik güçlendirme egzersizleri tavsiye edilir. Bunu yapmadaki amaç, düzensiz hareket eden mesane kaslarını düzene sokmaktır. Kasları güçlendirip düzene sokacak diğer tedavilerde bunlar yapılmaktadır:

• İdrara çıkmayı birkaç dakika geciktirmek. 
• Planlı işeme uygulamak. (Bu yöntem ile tuvalete dürtü hissedildiğinde gitmek yerine, gün içinde belli saatlerde gidilir.) 
• Pelvisteki kasları birkaç kez hızla sıkıp bırakmak.
• Kilo kaybı ve “mesaneyi tahriş eden” yiyecek ve içecek alımınızı sınırlandırmak

Bu yöntemler işe yaramadığında ise ilaç tedavisine başvurulmaktadır. İlaç tedavisine de yanıt alınamadığı takdirde son olarak Nöromodülasyon terapisi uygulanmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular: