Omurga Deformitesi Nedir?
Omurgaya arkadan bakıldığında tamamen çizgisel bir görüntüye, yandan bakıldığında ise bir S şekline benzer. Yandan bakıldığı zaman bazı eğriliklerin olması normaldir. Çünkü bunlar fizyolojik eğriliklerdir ve boyunda, sırtta ve belde olmak üzere 3 fizyolojik eğrilikler vardır. Ancak bazı durumlarda omurganın yapısal işlevlerinde ve kozmetiğinde hatalar ortaya çıkabilir.
Örnek verecek olursak; sırttaki kifozun 20 – 50 derece arasında olması normaldir ve az ya da fazla olduğunda bu durum omurga eğriliği yani kifoz olarak adlandırılır. Öte yandan skolyoz gibi durumlarda ise omurga, yatay düzlemde yer değiştirir ve önden ya da arkadan bakıldığı zaman düz bir hat gibi görünmesi gerekir. Ancak bazı bölgelerde omurga sağa veya sola doğru kaymış bir şekilde görünür.
Omurga Deformitesi Türleri
Skolyoz
Omurga deformiteleri arasında en çok bilineni skolyozdur. Skolyoz, omurgada yatay düzlemde ortaya çıkan ve 10 dereceden fazla olan eğriliklere denir. Tedavisinde bu eğrilikler stabil hale getirilmeye ve ilerleyiş durdurulmaya çalışılır. Aynı zamanda tedavi sürecinde korse takılması ve bazı egzersizler yapılması önerilir.
Kifoz
Skolyoza göre çok fazla bilinmeyen kifoz, aslında çok daha tehlikeli bir durumdur. Kifoz, omurganın öne eğrilmesi ile tanımlanır. Omurgadaki fizyolojik eğrilikler çoğu nedenden dolayı artabilir ancak kifoz gibi durumlarda bu eğrilikler standart değerler arasında olmaz. Eğrilik 20 – 50 derece arasında olması gerekirken, daha artmış ve kamburluk meydana gelmiştir.
Lordoz
Belde omurganın aşırı bir eğrilik oluşmasına lordoz denir. Omurgaya baskı yapan vücut ağırlığı, genellikle ağrıya yol açar. Lordoz gibi durumlarda kişilerin bellerinde oldukça net bir şekilde görünen kavis bulunur. Hatta bel C şeklinde bir görüntüye sahiptir. Aynı zamanda kişilerin mideleri ve kalçaları dışarıya doğru çıkarıyor gibi bir görüntüye de sahiptir. Lordozu en iyi şekilde kontrol etmenin yolu, sert bir yüzeyde sırt üstü yatmaktır.
Omurga Kayması
Omurgayı birbirine eklenerek oluşturan omurlardan birinin öne doğru kaymasına omur kayması, spondilolistezis, denir. Ciddi sonuçlara neden olan bu durumda, omurilik sıkışabilir ve kifoza yol açabilir. Çoğunlukla bel ve bacak ağrısı, kas zayıflığı ve bazı hareketlerin sınırlandırılması gibi belirtileri vardır. Omurga kayması türleri arasında ise, istmik, displastik, dejeneratif ve travmatik yer alır.
Dar Kanal Hastalığı
Omurlar arasındaki diskler zamanla bozulabilir. Sertleşen ve kısalan bu diskler, spinal kanala doğru ilerler. Bunun sonucunda kireçlenmeyle beraber omurilik kanalının daralmasına yol açılır.
Bel ve Boyun Fıtığı
Boyun omurları arasındaki kıkırdak, omurilik kanalına doğru yer değiştirir ve bunun sonucunda kol bölgesine, sinirlere ve omuriliğe bir baskı oluşur. Bu durumda boyun fıtığı meydana gelir. Omurgalar arasındaki kıkırdak aşırı zorlanma sebebiyle yerinden kayarak omurilik kanalı içine doğru uzanır. Bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı sonucunda bel fıtığı ortaya çıkar.
Omurga Deformiteleri Nedenleri
- İdiyopatik
- Dejeneratif
- Konjenital
- Pediatrik
- Nöromüsküler
- Postural
- Travmatik
Bu ve benzeri durumlar omurga deformiteleri sebepleri arasında yer alır. Ancak omurga deformiteleri, başka bir deformite türünün nedeni de olabilir. Örneğin omurga kayması bazı durumlarda kifoz oluşumuna neden olabilir.
Omurga Deformiteleri Belirtileri
- Bel bölgesinde oluşan içe kaymalar
- Boyun ve sırt ağrıları
- Kalp ve akciğer problemleri
- Kozmetik kusurlar
- Bacak uzunluklarının eşit olmaması
- Omuz yüksekliklerinin eşitsizliği gibi semptomlar omurga deformitesi belirtileri arasında yer alır.
Bu belirtilerin dışında, sırt ve omuz ağrıları, aşırı yorgunluk ve halsizlik, nefes alıp verme sorunları ve ağrılar kifoz belirtileri arasında yer alır. Sert yüzeyde yattıktan sonra bel girintisi görüntüsünün oluşması, sırt ağrısı ve belirli hareketlerde kabiliyetin azalması lordoz belirtilerindendir. Nefes darlığı ve belin bir tarafının diğerinden daha yukarıda veya daha aşağıda olması skolyoz belirtileri arasında yer alır.
Çocuklarda Omurga Deformitesi
Çocuklarda görülen omurga deformiteleri türleri arasında skolyoz, kifoz ve lordoz yer alır. Hızlı büyüme çağında olan çocuklarda skolyoz teşhis edilirse, tedavileri olumlu yönde ilerler. Çoğunlukla bel ve sırt ağrıları, kozmetik problemler ve solunum problemleri gibi semptomlar ile kendini belli eder. Çocuklarda bu hastalığın tanısında aile ve hasta öyküsü dinlenerek fiziksel muayene yapılır. Bunun yanında MRI ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme tekniklerine başvurulur.
Tedavi edilmediği ve eğriliklerin açılarının büyümesi durdurulmadığı takdirde, günlük hayatı olumsuz yönde etkiler. Ayrıca kozmetik sorunların ortaya çıkmasının yanı sıra hastaların psikolojilerini de etkiler. Cerrahi müdahaleye gerek olmadığı için, korse takmak ve egzersiz yapmak tavsiye edilir. Bu sayede omurga esnekliği korunur ve kemik gelişimini tamamlamasına yardımcı olunur. Ancak ileri seviyelerde cerrahi yönteme başvurulması gerekebilir.
Omurga Deformiteleri Tedavisi
Omurga deformitesi için iki yöntem vardır. Biri cerrahi yöntem olurken, diğeri de cerrahi olmayan yöntemlerdir. Eğriliklerin ilerleyişini durdurmak ve ağrıyı azaltmak adına yapılan tedaviler de hastalığın şiddetine göre değişmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Omurga deformiteleri nelerdir?
Omurganın şekli, esnekliği ve eğriliğinde meydana gelen anormallik omurga deformiteleri olarak tanımlanır. Skolyoz, lordoz ve kifoz farklı spinal deformite türleridir.
Omurga yamukluğu nasıl düzelir?
Eğriliği 20 derecenin üzerinde olan hastalarda cerrahi müdahale yapılmaktadır. Sırt ve bele vida ve çubuklardan yardım alınarak düzeltme işlemi uygulanır.
