Ses Kısıklığı: Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Ses Kısıklığı Nedir?

Farklı nedenlerle ses tellerinde hasar oluşması durumunda ses kısılması meydana gelir. Böyle bir durumda ses telleri titreşir ve ses üretmede problem yaşanır. Ses kısılması, seste kalınlaşma ve kabalaşma gibi sorunlar ile beraber görülür.

Ses Kısıklığı Neden Olur?

İnsanlarda sesin meydana gelmesi için havanın gırtlakta bulunan ses tellerine çarpması gerekmektedir. Ses tellerine çarpan hava, titreşim oluşturur ve bu sayede sesin meydana gelmesini sağlar. Peki ses kısıklığı nedenleri nelerdir? Ses kısılması, birçok farklı sebepten kaynaklanmaktadır. Bu sebeplerden bazıları geçici ses kısıklığına yol açarken, bazıları da sürekli olarak ses kısılmasına yol açar.

Soğuk Algınlığı

Gırtlaktaki hassas ses oluşma mekanizmasını soğuk algınlığı bozabilir. Bu durum ilk olarak boğazda iltihaplanma olarak kendini belli eder. İltihaplanma sonucunda ise ses telleri şişer ve tellerin titreşimini bozar. Bu nedenle soğuk algınlığı geçirenlerde ses kısılması da meydana gelir.

Sesi Çok Fazla Kullanmak

Şarkı söylerken ya da konuşurken boğazda bulunan birçok sayıda farklı kas türü çalışır. Vücuttaki diğer kaslardaki gibi boğazda bulunan kaslar da uzun süreli kullanımdan dolayı yorulur, hasar görür ve ses kısıklığına yol açar. Aynı zamanda yanlış ses tekniklerini kullanmak da bu soruna neden olabilir. Bu yanlış kullanımlar ise aşağıdaki gibidir:

• Çok fazla konuşmak, öksürmek, bağırmak ya da şarkı söylemek
• Normal ses tonuna göre daha tiz veya daha pes sesleri kullanarak konuşmak
• Telefonu boyun ile omuz arasına sıkıştırarak konuşmak

Sigara İçmek

Sigara, ses tellerine zarar verir ve geçmeyen ses kısıklığı gibi uzun süreli sorunlara neden olur. Daha önce sigara kullanmış ya da hala sigara kullanan kişilerde, hiç sigara kullanmayan kişilere göre üç kat daha fazla ses bozuklukları görülmektedir.

Alerjiler

Alerji belirtileri arasında genellikle burun akıntısı, gözde kaşıntı ve hapşırma gibi semptomlar görülür. Bunların dışında alerjiler ses ile ilgili de birkaç değişikliğe yol açabilir.

• Alerjik reaksiyona bağlı olarak ses tellerinde şişme görülebilir.
• Mukus salgısının burundan boğaza doğru ilerlemesi, ses tellerini tahriş eder.
• Boğazı temizleme ve öksürük gibi davranışlarda bulunmak ses tellerini zorlayabilir.

Bunların yanı sıra alerjik sorunların tedavisinde kullanılan ilaçlar boğazı kurutabilir. Ses tellerinin, düzgün çalışabilmesi adına nemli bir ortama ihtiyacı vardır. Boğazda meydana gelen kuruluk ise, ses tellerini olumsuz yönde etkiler.

Larenjit

Ses kısıklığı nedenleri arasında yer alan larenjit, gırtlağın iltihaplanması durumudur. Akut ya da kronik olarak meydana gelebilir. Akut larenjit, ani ses kısıklığına yol açar ve grip gibi üst solunum yolları enfeksiyonları bunun en yaygın nedenleri arasında yer alır. Kronik larenjit ise, sesin yanlış kullanımı, aşırı alkol tüketimi, duman veya kimyasal gazların solunması gibi durumlardan dolayı meydana gelmektedir. Ayrıca astım hastalarının boğazında gelişen mantar enfeksiyonuna bağlı larenjit gelişebilir.

Gastroözofagial Reflü Hastalığı

Reflüde asitli mide içeriği, boğazdaki ses tellerine hasar verebilir. Ve meydana gelen bu hasar sonucunda kişide ses kısılabilir ve boğazda aşırı mukus üretimi ortaya çıkabilir.

Nodül, Polip ve Kistler

Ses tellerinde iyi huylu yapılar oluşur ve bu yapıların oluşumunda sesin aşırı kullanımı etkilenir. Ses tellerinin ortasında meydana gelen nasır benzeri yapılara nodül denir. Nodüller genel olarak ses istirahatinin ardından ortadan kaybolur. Ses tellerinin tek tarafında meydana gelen polipler, boyut ve şekil olarak farklılık gösterir. Polipler, nodüller gibi kendiliğinden kaybolmaz ve çoğunlukla cerrahi operasyon ile çıkarılması gerekir. Ses tellerinin yanında meydana gelen içi sıvı dolu kitlelere kist denir. Eğer kistler ciddi bir ses bozukluğuna yol açıyorsa, cerrahi operasyona başvurulur.

Romatoid Artrit

Eklemlerde ağrı, şişkinlik ve sertliğe yol açan bir hastalıktır. Bu sorunu yaşayan hastaların yaklaşık 3’te 1’inde ses kısıklığı ve boğaz ağrısı gibi problemler ortaya çıkar. Bu hastalık boğazdaki küçük eklemleri etkiler ve ses tellerinin çalışma mekanizmasını değiştirir.

Tiroit Problemleri

Boynun alt kısmında yer alan tiroit bezi, salgıladığı hormonlar sayesinde vücut metabolizmasının düzenlenmesini sağlar. Eğer tiroid çalışmasında herhangi bir sorun meydana gelirse, tiroit bezi büyür ve guatr ortaya çıkar. Guatr kişinin öksürmesine ve konuşmasının bozulmasına neden olur.

Gırtlak Kanseri

Uzun süre devam eden ses kısıklığı, gırtlak kanserinin bir belirtisidir. Gırtlak kanserinde ses kısıklığı dışında, yutma esnasında ağrı hissi, solunumda güçlük ve boğazda ele gelen kitle gibi semptomlar da meydana gelebilir.

Nörolojik Hastalıklar

Nörolojik rahatsızlıklar, yüz ve boğazda bulunan kasların kullanımında problemlere yol açabilir. Parkinson hastalarında genellikle konuşma ve ses bozuklukları görülür.

Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?

Ses kısıklığı nasıl geçer? sorusu birçok kullanıcı tarafından merak edilip araştırılıyor. Kısaca bahsetmek gerekirse, ses kısıklığı tedavisi altta yatan probleme göre değişmektedir. Viral üst solunum enfeksiyonuna bağlı gelişen ses kısıklığında, genel olarak dinlenme ve bol sıvı tüketimi tavsiye edilir. Bakteriyel enfeksiyona bağlı gelişen larenjit gibi durumlarda, antibiyotik ilaçlar reçete edilir. Romatoid artrit ya da tiroit hastalığına bağlı gelişen ses kısıklığında ise ilk olarak bu hastalıkların tedavi edilmesi gerekmektedir. Larenks kanseri durumunda ise, kanserin türü, yayılımı ve hastanın genel durumu dikkate alınarak bir tedavi planı yapılır. Bu planlama da hastalara cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemler uygulanır.

Öte yandan bu sorunun düzelmesine yardımcı olabilecek farklı uygulamalar bulunur. Ses kısıklığına ne iyi gelir evde diye merak edenler için hemen maddeleyelim:

• Sesi dinlendirmek: Birkaç gün boyunca konuşmamak ve bağırmamak ses tellerinin toparlanmasına yardımcı olur. Ses istirahati yaparken fısıldamak tavsiye edilmez. Fısıldamak, ses tellerinin zorlanmasına yol açar.
• Bol sıvı tüketmek: İçecekler boğazın nemli kalmasını sağladığı gibi, ses kısıklığının hafiflemesine de yardımcı olur.
• Alkol ve kafeinden uzak durmak: Alkol ve kafein, boğazı kurutur ve ses sorununun daha kötüye gitmesine neden olur.
• Sıcak duş almak: Banyodaki buhar, solunum yollarını açar ve boğazın nemlenmesine katkı sağlar.
• Pastil emmek ya da sakız çiğnemek: Sakız çiğnemek ya da pastil emmek, tükürük salgısını artırır ve boğazın hem yumuşak hem de nemli kalmasını sağlar.
• Çevreden alerjenleri uzaklaştırmak: Alerjenler ses problemini daha kötü hale getirdiği için alerjenlerin olduğu ortamlardan uzak durulmalıdır.

Ses Kısıklığını Önlemek İçin Neler Yapılmalı?

• Sigarayı bırakılmalı ve dumana maruz kalınmamalı.
• Bol sıvı tüketilmeli.
• Kahve ve kola gibi kafein içeren içecekler tüketilmemeli. Alkol bırakılmalı.
• Evin havasının kurumamasına dikkat edilmeli.
• Geç saatlerde mideye çok yüklenmemeli, asitli içecekler içmemeli ve yüksek yastıkta yatmaya özen gösterilmeli.
• Sesinizi yüksek şiddette uzun süre kullanmamalısınız.
• Ses kısılması ortaya çıktığında sesinizi dinlendirmelisiniz.
• Yemekleri iyice çiğnedikten sonra yutmalısınız.
• Acılı ve baharatlı gıdalardan kaçınmalısınız.

Sıkça Sorulan Sorular