Sinir Sıkışması Nedenleri ve Tedavisi

Sinir sıkışması, genellikle sinirlerin etrafında bulunan kas, kıkırdak veya tendon gibi dokuların fazla basınca maruz kalması sonucunda oluşmaktadır. En sık görülen belirtiler arasında ağrı, uyuşukluk ve karıncalanma gibi belirtiler bulunmaktadır.

 

 

Sinir Sıkışması Nedir?

Sinirler, vücudun hareket etmesini sağlayan tüm uyarıların beyin ve omurilikten kaslara iletilmesinde rol alan yapılardır. Bunlara dışardan bakıldığında ince ve uzun bir şekilleri vardır. Sayıca çok fazla olan sinirler, hareket etmeyi sağlamanın yanı sıra elektriksel uyarıların da algılanmasını sağlamaktadır. Normal şartlarda sinirler sorunsuz bir şekilde bu sistemin çalışmasında etkili olurlar. Ancak bazı durumlarda özellikle el ve ayaklara giden sinirler ince kanallardan geçerken baskıya uğrayarak sıkışma meydana getirmektedir. Ortaya çıkan bu duruma sinir sıkışması adı verilmektedir.

Sinir Sıkışması Belirtileri

Sinir sıkışmalarında görülen belirtiler, sıkışmanın gerçekleştiği bölgeye göre farklılık göstermektedir. Örneğin sıkışma boyun bölgesinde oluşmuşsa bu durumda omuza doğru yayılan şiddetli bir ağrı hissedilir. Genel olarak sıkışmanın gerçekleştiği bölgeye göre şu belirti ve semptomlar izlenebilmektedir:

• El bileğinde uyuşma ve karıncalanma,
• El bileğinde ağrı ve şişlik,
• Kol ve omuz bölgesinde ağrı,
• Omuz bölgesindeki kaslarda kuvvetsizlik,
• Başın hareket etmesiyle birlikte artan ağrılar,
• Sinir sıkışması olan bölgelerde his kaybı.

Dirsekte sinir sıkışması yaşayan hastanın dirseklerini bükmesiyle ağrı hissedilebilmektedir. Bununla birlikte el ve parmaklarda görülen his kaybı, uyuşukluk karıncalanma ve hareket etmede koordinasyon bozuklukları gibi belirtiler de sıklıkla izlenmektedir. Sinir sıkışmalarında en sık görülen karpal tünel sendromunda ağrılara ek olarak nesneleri kavramada güçsüzlük yaşanmaktadır.

Karpal Tünel Sendromu

Sinir sıkışmalarının en sık görülen versiyonu karpal tünel sendromudur. Bu rahatsızlık çoğunlukla uzun saatler yazı yazan, telefon tutan vb. gibi işlerle ellerini çok sık kullanan kişilerde görülmektedir. El bileği çevresinde bulunan median sinirlerde sıkışma olması halinde meydana gelmektedir. Median sinirlerin başlangıç noktası kolun üst kısmında olup baş parmağa kadar uzanmaktadır. Sinirlerin bilekten geçtikleri alan karpal tünel olarak adlandırılmaktadır. El bileğinde ödem oluşması ve şişlik olması gibi durumlar karpal tünelde bulunan sinirlere baskı yapar ve sıkışma gerçekleşir. Ortaya çıkan sağlık sorunu ise karpal tünel sendromu olarak adlandırılmaktadır.

Meralgia Paresthetica

Uyluk bölgesindeki sinirlerin alt ekstremitelerde geçtikleri alanlarda baskı olması halinde ortaya çıkan sıkışmadır. Bu durumda özellikle uyluğun dış yan tarafında ağrı ve his kaybı hissedilmektedir. Bununla birlikte meralgia paresthetica, çoğunlukla tek tarafta oluşmaktadır.

Sinir Sıkışması Neden Olur?

Bu sağlık sorunu genellikle tekrarlayan hareketlere ve travmalara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu yaralanmalar çoğu zaman belirli meslekleri yapan kişilerde görülmektedir. Örneğin piyano çalan bir müzisyen ile uzun saatler yazı yazmak zorunda kalan sekreter veya editörler sinir sıkışması yaşama riski en yüksek meslek gruplarındandır. Bununla birlikte yinelenen yaralanmalar dışında bir anda gelişen zorlanma veya kemik kırılmaları sinirlerin hasarına yol açmaktadır. Bu esnada sinirlerde baskı oluşarak sıkışma durumu görülmektedir. Ani olarak gelişen travmalarda ise, eklem ve dokulara kan akışının kesilmesi, çevredeki doku veya organlarda ödem oluşması ve sinir hücrelerindeki yapısal değişimler sinir sıkışmalarına neden olabilmektedir.

Bunların dışında bazı hastalıklara sahip bireylerde sinir sıkışmalarının yaşanma olasılığı daha fazla olmaktadır. Bu risk grubu içinde bulunan hastalıklar şunlardır:

• Diyabet (şeker hastalığı),
• Otoimmün hastalıklar,
• Artrit,
• Doku veya eklemlerde tümör,
• Gebelik,
• Menopoz,
• Aşırı kilo,
• Sinir hastalıkları,
• Doğuştan gelen hastalıklar.

Sinir Sıkışması Türleri

Sinir sıkışmaları vücutta hangi bölgede geliştiyse o bölgeye göre adlandırılmaktadır. Ancak genellikle dar alanlardan geçen sinirler, fazla baskıyı kaldıramaz ve sıkışma meydana gelir. Genel olarak görülen beş tür sinir sıkışması bulunmaktadır:

• Karpal Tünel Sendromu: El bileğinde bulunan median sinirlerin sıkışması sonucunda meydana gelen bir sağlık sorunudur. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülmektedir. Belirtileri arasında el bileğinde ağrı, uyuşukluk, nesneleri kavrayamama ve kaslarda kuvvetsizlik görülmektedir.
• Fıtıklaşmış Disk: Omurgada meydana gelen siyatik sinir sıkışmasıdır. Bununla birlikte beyinde sinir sıkışması da bu tür altında izlenmektedir. Özellikle omurilik kanalında daralma olması sonucu burada bulunan sinirler aşırı baskıya uğrar. Bu durum da sinir sıkışmasına ve sırt, omurga ve bel ağrılarına neden olur.
• Kübital Tünel Sendromu: Omurgadan çıkarak ellerde bulunan bazı kasların çalışmasını sağlayan sinirlerin sıkışması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Belirtileri arasında dirsek ve el çevresinde ağrı, parmaklarda duyu kaybı, daha az kavrama yeteneği ve koordinasyon bozukluğu görülmektedir.
• Peroneal Sinir Sıkışması: Peroneal sinirler genellikle dizlerin yan tarafında bulunan fibulalar ve kalçada sinir sıkışmasıdır. En sık görülen belirtileri arasında hastanın yürürken ayak bileğini düze tutamaması ve bacak kaslarında güçsüzlük görülmektedir. Bununla birlikte ayak bileği zedelenmelerinin olduğu tarsal tünel sendromu adı verilen sıkışma şekli de peroneal sinir sıkışmaları altında görülmektedir.
• Pudendal Sinir Sıkışması: Leğen kemiğinde bulunan pudendal sinirlerde meydana gelen sıkışmalardır. Oluşması halinde patolojik ve kronik ağrılar meydana gelmektedir. Genellikle uzun saatler aynı pozisyonda oturmak, yine uzun saatler bisiklete binmek, zor doğumlar, ağır kaldırmak vb. gibi nedenlere bağlı olarak gelişmektedir.

Omurilikte Sinir Sıkışması

Omurilik sinirlerinde sıkışma, özellikle ağır işler yapan, yük kaldıran veya ani, ters hareketlerde bulunan kişilerde görülmektedir. Bununla birlikte birçok durumda bel bölgesinde de sıkışmalar meydana gelerek farklı belirtiler ortaya çıkar. Belirtiler genellikle hafif başlayıp sonraki evrelerde daha ciddi bir hal almaktadır. Boyun ağrısı, sırt ve omuzlarda ağrı, his kaybı, kaslarda kuvvetsizlik ve hareket etmede kısıtlılık meydana gelmektedir. Tedavisi genellikle medikal tedaviler uygulanmakla birlikte ciddi vakalarda cerrahi yöntemler tercih edilmektedir.

Elde Sinir Sıkışması

Sinir sıkışmalarından en çok görüleni ellerde gerçekleşen sıkışmalardır. sıklıkla karpal tünel sendromu olarak kendini göstermektedir. Özellikle el bileğinde sinir sıkışmasının belirtileri arasında ağrı, şişlik, nesneleri kavramada zorluk, kas sıkışması ve güçsüzlük izlenmektedir. İnsanların büyük bir çoğunluğunun sağ eli kullanması nedeniyle sağ elde sinir sıkışması sola göre daha fazla görülmektedir. Bu sağlık sorununun tedavisinde genellikle fizik tedavi tekniklerinden yararlanılmaktadır. Bu teknikler içinde su tedavisi, parafin ve lazer tedavileri bulunmaktadır.

Kolda Sinir Sıkışması

Kolda gerçekleşen sinir sıkışmalarının belirtileri genellikle ellerde hissedilmektedir. El bileğinde sızlama, kolda seğirme, omuz kaslarının ağrıması ve seğirmesi, ellerde uyuşukluk ve hareket etmede güçlük görülmektedir. Hafif vakalar medikal tedavilerle giderilirken, ileri evrelerde fizik tedavi veya cerrahi müdahaleler yapılmaktadır. İleri vakalarda bilekte sinir sıkışması da görülebilmektedir.

Belde Sinir Sıkışması

Özellikle ağır bir şey kaldırıp indirirken, ani ve zorlayıcı egzersizlerde veya yanlış uyuma pozisyonlarında bu tür belde sinir sıkışmaları oluşabilmektedir. En sık görülen belirtiler arasında her iki ayağa vuran ağrı, oturma veya yürümede zorluk çekme ve bacaklarda karıncalanma olmaktadır. Tedavisinde ise belin güçlenmesine yarayacak egzersizler ile medikal tedaviler yapılmaktadır. Düzenli olarak uygulanan tedavilerle bu sorun kolaylıkla giderilebilir.

Boyunda Sinir Sıkışması

Boyun bölgesini zorlayacak hareketlerde bulunmak, yatarken baş yüksekliğinin yanlış ayarlanması ve uzun süre aynı pozisyonda uyumak gibi nedenlere bağlı olarak boyun bölgesinde sinir sıkışmaları oluşabilmektedir. Görülen belirtiler arasında boyun ağrısı, omuz ve kollara yayılan ağrı vardır. Şiddetli sıkışmalarda ellere doğru yayılan uyuşukluk hissi de olabilmektedir.

Bacakta Sinir Sıkışması

Özellikle peroneal sinirler genellikle dizlerin yan tarafında bulunan fibulalar arasında sıkışmaktadır. En sık görülen belirtileri arasında hastanın yürürken ayak bileğini düze tutamaması ve bacak kaslarında güçsüzlük görülmektedir. Bununla birlikte ayak bileği zedelenmelerinin olduğu tarsal tünel sendromu adı verilen sıkışma şekli de peroneal sinir sıkışmaları altında görülmektedir.

Sinir Sıkışması Tanı Yöntemleri

Sinir sıkışması şikayetleri ile doktora gittiğinizde öncelikle uzman hekim tarafından detaylı bir fizik muayene yapılarak sağlık öyküsü alınmaktadır. Bu muayenede genel oalrak belirli hareketlerin yapılabilme yeteneğine bakılmaktadır. Ardından kesin teşhis için şu tetkikler yapılır:

• Manyetik Rezonans: Radyo dalgaları aracılığı ile güçlü bir manyetik alan oluşturulmaktadır. Bu alanda vücut yapıları detaylı bir şekilde görüntülenebilmektedir. Genel olarak ganglion kistleri, kas yapılarındaki büyüme, damar hastalıkları, sinir yapısındaki ortaya çıkan her türlü değişim bu sayede teşhis edilebilmektedir.
• Elektromiyografi: Bu tetkikte genellikle iğne şeklinde elektrotlar kullanılmaktadır. Bu iğne şeklinde elektrotlar kasların üzerine yerleştirilir. Ardından dinlenme ve aktivasyon esnasında oluşan elektriksel aktivitenin değerlendirilmesini sağlamaktadır.
• Sinir İletim Çalışmaları: Bu testte elektriksel sinir uyaranlarını test etmeye ve işlevlerin değerlendirilmesine yarayan elektrotlar kullanılmaktadır. Cilt üzerine yerleştirilen elektrotlar, sayesinde sinirlerin üzerinden geçen düşük miktarda bir akımın oluşturduğu elektriksel cevaplar kaydedilmektedir. Alınan yanıta göre sinirlerde zarar olup olmadığı anlaşılmaktadır.

Sinir Sıkışması Tedavisi

Sinir sıkışmalarında tedavi genellikle medikal ve fizik tedavi yöntemleri ile yapılmaktadır. Bunların işe yaramadığı ileri vakalarda cerrahi tekniklere başvurulur. Aynı zamanda tedavi sürecinde ağır ve zorlayıcı hareketlerden kaçınmak, ergonomik çalışma koşullarını sağlamak ve sinir sıkışmalarını önlemek adına yaşam tarzında bazı olumlu yönde değişikliklerin yapılması gerekmektedir.

Fizik tedavi teknikleri, hastalarda sinir sıkışmalarının olduğu bölgelerdeki açıklığı, esnekliği ve rahat hareket etmeyi sağlamayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda bu fizik tedavi uygulamaları, ağrı ve uyuşukluk gibi semptomların giderilmesini de sağlamaktadır. Ekstremitelerde oluşan sinir sıkışmalarında, geceleri uykuda farkında olmadan yapılacak olan ani ve zorlayıcı hareketlerin önlenmesi adına atel uygulamaları yapılabilmektedir. Bununla birlikte ağrı kesici ve kortikostreoid ilaçların kullanılması da iyileşme yönünde büyük fayda sağlar. Bu ilaçlar sinir sıkışmalarının olduğu bölgelerde ödemi azaltacağı gibi enfeksiyon oluşmasını da önlemektedir.

Sinir Sıkışması Ameliyatı

Tüm tedavilerin etkisiz kaldığı veya erken müdahale edilmemiş ileri derecede sinir sıkışmalarında cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Sinir sıkışması ameliyatları tüm semptomları ortadan kaldırmak ve hastalığı tamamen iyileştirmek için uygulanan etkili yöntemlerden biri olmaktadır. Genel anestezi altında yapılan işlemler genellikle bir veya bir buçuk saat sürmektedir. Cerrahi prosedürlerde genel olarak sinirleri çevreleyen bağlarda kesiler yapılır ve o bölgedeki basınç azaltılır. Bu ameliyattan hemen sonra kesi etrafında birkaç hafta boyunca şişlik ve ağrı gibi şikayetler yaşanması normaldir.

Sinir Sıkışması Ameliyatı Sonrası

Ameliyattan çıktıktan sonra işlem bölgesinde uyuşukluk ve his kaybı olabilmektedir. Ancak bu durum geçici olmakla birlikte süreç içinde gelişmesi beklenen bir komplikasyondur. El ve ayak bileklerinden yapılan operasyonlarda bileklerin eski kuvvetine dönmesi ortalama birkaç ay sürmektedir. Bununla birlikte yapılan işlemin türüne göre eklem üzerine baskı yapılmaması gereken süre değişmektedir. Hafif vakalar birkaç hafta baskı yapmamak gerekirken daha ağır vakalarda bu süre bir veya bir buçuk aya kadar çıkabilmektedir.

Sinir sıkışması ameliyatlarının sonuçları genellikle yüz güldürücüdür. Önemli olan bu işlemlerin zamanında yapılmış olmasıdır. Her hastalıkta olduğu gibi bu sağlık sorununda erken teşhis ve tedavi, iyileşme sürecinde büyük oranda etkili olmaktadır. Aynı zamanda çok ciddi sinir sıkışması vakalarında cerrahi işlemden sonra bile sıkışma problemi giderilemeyebilir. Bu tür ihtimaller ve gelişebilecek tüm komplikasyonlar işlem öncesinde uzman hekim tarafından hastaya detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Genellikle alanında deneyimli bir cerrah tarafından yapılan işlemlerin başarısızlıkla sonuçlanması çok az bir olasılıktır.

 

Sık Sorulan Sorular