Uyku Laboratuvarı: Nedir? Nasıl Yapılır?

Uyku laboratuvarı; uyku apnesi, periyodik uzuv hareket bozukluğu, narkolepsi, huzursuz bacak sendromu, uykusuzluk sorunu, uyurgezerlik ve REM uykusu davranış bozukluğu gibi gece davranışlarının tespiti sağlamaktadır. Çoğu zaman bu bozukluklar normal bir muayene esnasında tespit edilemediği için uyku laboratuvarı testlerinden yararlanılarak, tespit edilmektedir. Dilerseniz, detaylı bilgi için makalemizi incelemeye devam edelim.

Uyku Laboratuvarı Nedir?

Uyku polikliniği, uyku esnasında beyninizde ve vücudunuzda neler olup bittiğini görmek için doktorların siz uyurken sizi izlemesini sağlayan bir çeşit testten oluşmaktadır. Uyku esnasında müdahale edilmeden, gece boyunca yapılan bir muayenedir. Bu test için, genellikle bir uyku laboratuvarı olan bir hastaneye başvurmanız ve gece kalmak üzere ayarlanmış bir uyku laboratuvarına girmeniz gerekmektedir. Hastanede gece uykusuna yattığında, bir EEG cihazı, uyku evrelerini ve gece boyunca geçirdiğiniz REM ve REM olmayan veya NREM uyku döngüleri müdahale edilmeden izlenecektir. Uyku düzeninizdeki olası bozulmalar bu sayede tespit edilebilmektedir. Uyku kliniği içerisinde yapılan çalışmalar arasında ayrıca; göz hareketlerinin tespiti, kanımızdaki oksijen seviyeleri kalp ve solunum hızları, horlama ve vücut hareketleri gibi diğer etkenler de kontrol edilecektir.

Uyku çalışmanızdan elde edilen veriler raporlanarak  ve daha sonra doktorunuz tarafından değerlendirilecektir. Ancak uyku sorunu yaşayan kişilerde, uykuyu başka bir yerde uyumak ve gözlemlendiğini bilmek rahatsız edici olabilir. Bu nedenle, deneyim hakkında biraz şüpheci olabilirsiniz. Uyku merkezinde yapılan çalışmanın neden önemli olduğunu bilmesiniz ve faydalarını keşfetmeniz, daha rahat hissetmenize yardımcı olacaktır.

Uyku Çalışmaları Türleri

Uyku çalışmaları, uyku sırasında bir kişinin vücudunda neler olduğu hakkında veri toplar. Kişinin semptomlarına ve mevcut olabilecek uyku bozukluklarına bağlı olarak farklı tipte uyku çalışmaları mevcuttur.

• Polisomnografi : Polisomnografi uygulanasında, teknisyenler gece uykusuna yattığınızda sizi izlemeye başlayacaklar. Çeşitli işlevler^, göz hareketleri, beyin ve kas aktivitesi, solunum çabası ve hava akımı, kan oksijen seviyeleri, vücut pozisyonu ve hareketleri, horlama ve kalp atış hızı dahil olmak üzere gece boyunca ölçüm yapılmaktadır.
• Çoklu Uyku Gecikme Testi : Çoklu uyku gecikme testi, bir kişinin gündüz kestirmeleri sırasında ne kadar hızlı uykuya daldığını ve REM uykusuna ne kadar hızlı girdiğini ölçer.
• CPAP Titrasyonu : Sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP), uyku apnesi için yaygın bir tedavi yöntemidir. Uyku apnesinden kuvvetle şüphelenildiğinde, bölünmüş gece uyku çalışması bir seçenek olabilir. Bölünmüş gece çalışmasında, gecenin ilk yarısında uyku apnesini teşhis etmek için polisomnografi kullanılır ve gecenin ikinci yarısında CPAP titrasyonu yapılır.

Bir Uyku Çalışması Neyi Teşhis Edebilir?

Uyku merkezinde aşağıdaki sorunlar dahil birçok uyku bozukluğunu teşhis etmek için faydalanılabilir.

Uyku polikliniğinde tespit edilebilen durumlar;

• Uykusuzluk hastalığı
• Uyku apnesi
• Uyurgezerlik hastalığı
• Huzursuz bacak sendromu
• Narkolepsi
• Periyodik uzuv hareket bozukluğu
• Uykuda konuşma sorunu (Somniloquy)
• REM uyku davranış bozukluğu

Bahsedilen durumların tespiti için uyku kliniğinden faydalanılmaktadır. Akşam uykusu esnasında gözlemlemeler yapılarak, kişinin uyku esnasında yaşadıkları rapor edilmektedir.

Uyku Laboratuvarı Nasıl Uygulanır?

Uyku odası olan hastaneler, uygulamanın yapılacağı gün dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verecektir. Polisomnografi uygulamasından önce, kafein içeren içeceklerden veya yiyeceklerden uzak durmanız bu öneriler arasında yer almaktadır. Çünkü, alkol ve kafein uyku düzeninizi değiştirebilir ve bazı uyku bozukluklarının semptomlarını daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bir uyku çalışması yapılacağı zaman öğleden sonra kestirmek önerilmez. Bu durum uyku çalışmasında uykuya dalmasına neden olabilir. Uyku çalışmanızdan önce banyo yapmanız veya duş almanız istenebilir. Ancak elektrotların kullanımını engelleyebileceğinden testten önce vücut losyonu, jel, kolonya veya makyaj yapmamaya özen göstermelisiniz. Uyku hastanesi içerisinde yapılan uygulamalarda siz uyurken üzerinize bağlanan teknolojik cihazlar ile kontroller yapılacaktır. Uyandığınızda test sonuçları raporlanacak ve doktorunuza iletilecektir.

Uyku Polikliniğinde;

Bir uyku merkezinde tam bir polisomnografi çekiyorsanız, uyku odası içerisine akşam gelip gece boyunca kalacaksınız. Yatma rutininiz için kendi evinizde kullandığınız eşyaları yanınızda getirebilir ve ev ortamını yakalamaya çalışabilirsiniz.

Polisomnografinin yapıldığı oda, hastane odası olmasına rağmen bir otel odasına benzer ve test sırasında karanlık ve sessiz olacaktır. Uyku odanızı kimseyle paylaşmayacaksınız ve tek başınıza bir odada olacaksınız.

Uyku alanında uyku esnasında sizi takip etmek için düşük ışıklı bir video kamera bulunur, böylece sizi izleyen polisomnografi teknoloji uzmanları, ışıklar söndüğünde odada neler olduğunu görebilir. Uyurgezerlik veya uykuda sıçrama gibi durumlar, karanlık odada olmanıza rağmen bu kamera sayesinde görüntülenebilir. Ayrıca bir ses sistemi bulunmaktadır ve gerektiği durumlarda bu ses sistemi üzerinden iletişim kurulabilir.

Siz yatmaya hazırlandıktan sonra, teknoloji uzmanlarından biri yapıştırıcı veya bant gibi hafif bir yapıştırıcı kullanarak sensörleri vücudunuza yapıştırılacaktır. Sensörler kablolarla bir bilgisayara bağlanır, ancak kablolar yatakta hareket etmesine izin verecek kadar uzundur. Bu nedenle gece uykunuzda rahat edebilirsiniz. Yerleştirilen sensörler sayesinde kontrol edilebilecek durumlar;

• Nabız
• Beyin dalgaları
• Göz hareketleri
• Solunum şekli
• Kan oksijen seviyesi
• Vücut pozisyonu
• Uzuv hareketi
• Göğüs ve karın hareketi
• Uyurken çıkarabileceğiniz horlama ve diğer sesler

Polisomnografi teknoloji uzmanları sizi gece boyunca izler. Yardıma ihtiyacınız olursa, izleme ekipmanı aracılığıyla onlarla konuşabilirsiniz. Geceleri kalkmanız gerekiyorsa, kabloları boşaltmak için odanıza gelebilirler. Muhtemelen evde olduğu kadar kolay uykuya dalamayabilirsiniz.

Polisomnografi Sonrası

Uyku merkezinde polisomnografi yapıldıktan sonra sensörler çıkarılır ve uyku merkezinden çıkabilirsiniz. Testi öneren doktorla bir takip ziyareti için randevu alırsınız. Polisomnografiden sonra normal aktivitelerinize dönebilirsiniz.

Uyku Polikliniği Sonuçları

Polisomnografi sırasında kaydedilen ölçümler, uyku düzenindeki bozukluğa dair gerekli sonuçlara ulaşmasını sağlar. Bunlar arasında;

• Uyku sırasındaki beyin dalgaları ve göz hareketlerinin durumu, uyku bozukluklarının tespitindeki en önemli etkenlerdir. Sağlık ekibinizin uyku evrelerini değerlendirmesine yardımcı olacaktır.
• Uyku sırasında anormal olan kalp ve solunum hızı değişikliklerinin varlığı, uyku apnesini düşündürebilir.
• Uykunuzu bölen sık bacak hareketleri, periyodik uzuv hareket bozukluğunu gösterebilir. Bu durumun tespitinde doktorunuz uygun tedaviye başlayacaktır.
• Uyku sırasında olağan dışı hareketler veya davranışlar, REM uykusu davranış bozukluğunun veya başka bir uyku bozukluğunun belirtileri olabilir. Rahatsızlıkların tespiti sayesinde tedaviye başlanabilir.

Sonuç

Uyku kliniğinde yapılan polisomnografi sırasında toplanan bilgiler, teknisyenler tarafında raporlarak doktorunuza iletilecektir. Daha sonra bu bilgiler uyku merkezi doktorunuz tarafından gözden geçirilir ve bir uyku bozukluğu varsa tespit edilebilir. Doktorunuzun sonuçları incelemesi sırasında gerekli görmesi durumunda farklı testler de isteyebilir. Uyku esnasında yaşadığınız rahatsızlıkların tespiti için uyku merkezi olan hastaneler tercih edilmektedir. Bir gece kalmanız gereken uyku odalarında uyku takibi yapılarak gerekli tanı konulup, tedaviye başlanabilir. Dilerseniz, Avicenna Hastanesi Uyku Laboratuvarı Bölümü uzman doktorlarımıza randevu alarak, muayene olabilirsiniz.

 

Sıkça Sorulan Sorular