Ampütasyon Nedir?
Amputasyon: kol, bacak, el gibi vücudun bir bölümünün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. İşlevini kaybetmiş organın, diğer dokulara zarar vermemesi için yapılan ampütasyon işlemi, son çare olarak kullanılmakla birlikte ameliyat sonrası protez kullanımı yaygındır.
Ampütasyon Belirtileri Nelerdir?
Zamanında fark edilmez ve tedavi edilmezse uzuv kaybına yol açabilecek ampute belirtileri aşağıdaki gibidir;
- kangren,
- iyileşmeyen yaralar,
- geçmeyen enfeksiyonlar,
- geçmeyen ağrı ve uyuşmalar,
- zayıflamış nabız.
Amputeyi önlemek amacıyla vücudumuzdaki dolaşım sorunlarını fark etmeniz önemlidir. uyuşmalar, geçmeyen yaralar bir doktora gösterilmeli ve uygun tedavi yöntemi seçilmelidir. Bu sğre içerisinde dolaşmınızı iyileştirmek için sigarayı bırakabilir, günlük egzersizlere ağırlık verebilirsiniz.
Ampütasyon Nedenleri Nelerdir?
Ampute ameliyatının birçok nedeni olabiliyor. En yaygın olanı arter hastalığına bağlı olarak yaşanan arter daralmaları ve zayıf kan dolaşımı sorunlarından kaynaklanmaktadır. oksijenin dokulara yeteri kadar ulaşamaması sonucunda dokular ölmeye başlar ve en sonunda enfeksiyon baş gösterebilir. Amputasyon sebepleri arasında;
- Ağır yaralanmalar
- Kemik ve kasta başlayan kanserli tümör
- Ciddi enfeksiyonlar
- Sinir ve doku kalınlaşması (nöroma)
- Soğukta donma
- Kangren oluşumunda
- Şeker hastalığında
Ampütasyon Ameliyatı öncesi
İhtiyacınız olmadığı sürece ampute ameliyatı en son tercih olmaktadır. Ameliyat öncesinde yapılacak tetkiklerde beslenme durumunuz, kan, kalp ve damarlarınıza bakılarak kapsamlı bir tıbbi muayene yapılmaktadır. Aynı zamanda ameliyat öncesinde, ampütasyon ameliyatı riski ve sonrası rehabilitasyon tedavisi için bilgilendirme yapılmaktadır. Fizyoterapistiniz ile tanışarak, ameliyat sonrasında yapılacak egzersiz ve güçlendirme çalışmaları hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ampute ameliyatı konusunda tedirginseniz, bu ameliyatı daha önce geçirmiş kişilerle konuşarak bilgi almanız da ameliyat öncesinde rahatlamanızı sağlayabilir.
Ampütasyon Ameliyatı
Ampute ameliyatları genel anestezi ve epidural anesteziyle yapılabilmektedir. Alt uzuv ampütasyonu yapılacaksa epidural anestezi tercih edilebilir ancak diğer bölgelerde genel anestezi uygulanması tercih edilmektedir. Örneğin, kolda el seviyesinden yukarıda olan majör ampütasyonlar genel anestezi altında yapılmaktadır.
Ampute ameliyatlarında her zaman tüm uzuv çıkarılmaz, doku bozulmasının başladığı kısım çıkartılıp uzuv yerinde kalabilir. bu tamamen içerideki dokunun durumu ve yayılma oranı ile alakalıdır.
Bir kısmı kesilen uzvun kalan kısmının iyileşmesi için kemikte kısaltma yapılabilir. Ampütasyon ameliyatı sonrası cerrahi zımbalarla kapatılan uzuvda enfeksiyon riskine karşı bandajlar sıkça değiştirilir, hijyenik tutulmasına özen gösterilir.
Ampütasyon Ameliyatı Sonrası
Ameliyat sonrasında birkaç gün boyunca hastanede kalmanız ve takibinin yapılması gerekir. bu süre boyunca damar yoluyla sıvı alımı yapılır ve idrar kateteri bağlanabilir. bu sayede yataktan kalkmadan dinlenerek birkaç gün geçirebilirsiniz. Ameliyatın yapıldığı bölgede ampütasyon ağrısı olabilir ancak doktorunuzun ayarladığı doz kadar ağrı kesici alınarak ağrı azaltılabilir. Tüm bu süreç içerisinde kan akışını hızlandıracak egzersizler için fizyoterapi ile görüşecek ve uygulanması gereken hareketleri size gösterecektir. Ampütasyonda hemşirelik bakım planı tüm süreçte yanınızda olacağı için yaşanan sorunlarda hemen yardım isteyebileceğiniz birisi yanınızda olacaktır.
Ampütasyon Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon
Ampütasyon aşamaları içerisinde en önemlilerinden biri, sonrasında yapılacak olan fizik tedavi işlemleridir. Bu süre. boyunca motivasyonu yüksek tutmak ve plana uyarak hareket etmek normal hayatınıza dönmeyi hızlandıracaktır. Fizyoterapistinizle birlikte hedefler koyarak bu hedeflere ulaşmaya çalışıp, ne elde etmek istediğinizi belirleyebilirsiniz.
Aynı zamanda ameliyat sonrasında ampütasyon bakımı hakkında bilgi de alabilirsiniz. Ameliyattan birkaç gün sonra başlayan rehabilitasyon işlemleri esnasında yeni takılmış bir protez uzvunuz varsa bununla birlikte hareket etmeyi, vücudunuzun bir parçasıymış gibi kullanmanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca takılan protezlerin bakımı ve protez enfeksiyonlarına karşı bilgi sahibi olmanız sağlanacaktır. Tüm bu operasyonlar için Ortopedi ve Travmatoloji uzmanlarımızla görüşerek detaylı bilgi alabilirsiniz.
Sıkça Sorular Sorular
Ampütasyon hangi durumlarda gereklidir?
Ampute; enfeksiyon damar tıkanıklıkları, kemik enfeksiyonları gibi durumlarda ilaçla tedavi sağlanamadığında gerekli olabilir..
Güdük boyu nedir?
Ampute ameliyatlarında uzvun çıkarılması sonrasında kalan kısma güdük boyu denmektedir. işlemin yapıldığı yere göre değişiklik gösterir.
Ampute Ameliyatı kaç saat sürer?
El ve kol hizasından yapılan ampute işlemlerinde ameliyatlar 45 dakika 1 saat aralığında sürerken, alt uzuvlarda yapılan ameliyatlar 2-3 saat civarında sürebilmektedir.
