Böbrek Yetmezliği: Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Böbrek yetmezliği, olağan böbrek fonksiyonlarının işlevlerini kaybetmesi ve atıkları filtrelenmemesi ile meydana gelmektedir. İşlevlerde meydana gelen bozukluk kana karışan kimyasallara sebep olup farklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Böbrek yetmezliği hakkında merak edilenler; belirtiler, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında detaylara içeriğimizden ulaşabilirsiniz. [trurbanner]

Böbrek Yetmezliği Nedir?

Akut böbrek yetmezliği, Böbreklerin süzme, filtreleme işlemini yapamayıp toksinleri biriktirmesi durumunda meydana gelmektedir. Filtreleme yeteneğinin azalmasıyla birlikte, kan düzgün şekilde süzülemez ve uzaklaştırılması gereken maddeler uzaklaştırılamaz. Aniden gelişebilen ve çoğunlukla yaşlanmaya bağlı olarak meydana gelen böbrek yetmezliğinin nedenleri birçok faktör olabilir. Bunlar arasında;

• akut ve kronik rahatsızlıklar
• ilaç etkileri
• diyabet
• dehidrasyon (susuzluk)
• böbreklerde yetersiz kan akışı
• böbrek travması
• enfeksiyonlar
• böbrek taşı
• prostat büyümesi
• idrar yolu taşları
• alkol ve yasaklı madde kullanımı

Kronik böbrek hasarı nedeniyle meydana gelen durumlar arasındadır. Vücuda yüklenen toksinler ve kanın filtrelenmiyor oluşu zamanla daha büyük sorunlara yol açabilir. Böbreklerde işlev bozuklukları aniden ortaya çıkan ve belirtileri dikkate alınarak hızlı tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Durumu tespit edebilmeniz için belirtilerine dikkat etmeniz gerekmektedir. Belirtilere göz atmak için bir sonraki maddemizi inceleyebilirsiniz.

Böbrek Yetmezliği Türleri

Böbrek yetmezlikleri, farklı türlerde ortaya çıkabilir. Bunlar arasında; Akut prerenal böbrek yetmezliği: Böbreklerde meydana gelen yetersiz kan akışı prerenal böbrek yetersizliğini meydana getirebilir. kan akışının yeterli miktarda olmamasıyla birlikte toksinler filtrelenemez ve böbreklerde işlev bozuklukları ortaya çıkar. Akut intrinsik böbrek yetmezliği: Fiziksel darbe, travma sonrasında ortaya çıkabilir. Fiziksel darbe olmaması durumunda bazen toksin birikmesi veya oksijen eksikliği nedeniyle meydana gelebiliyor. Kronik prerenal böbrek yetmezliği: Böbreklere yeterli kan miktarının ulaşmaması ile birlikte, böbreklerin küçülmesi ile meydana gelir. Çalışma yetisinde eksiklikler, fonksiyon kaybı görülür.

Böbrek Yetmezliği Evreleri Nelerdir?

Böbrek hastalıklarının belirli evreleri vardır. Bu evreler hafif olarak başlayıp, en son aşamaya kadar ilerleyebilir. Bahsedilen evreler arasında;

1. İlk Evre

Böbreklerde işlev bozuklukları evreleri ilk aşamada oldukça hafiftir. Semptomlar yok denecek kadar az veya hiç görülmeyen bu evrede hafif böbrek hasarı mevcuttur. Sağlıklı yaşam tarzına devam edilebilir ve fark edilirse hastalık bu evrede kolaylıkla önlenebilir.

2. İkinci Evre

Yaşanılan böbrek hastalıklarında ikinci evrede hasar biraz daha belirgindir. Ağrılar, idrarda protein görülmesi ve böbreklerde doku hasarı görülebilir. Bu aşamada yaşam tarzına düzenlemeler getirilmeli ve önlemek için tıbbi yardım alınmalıdır.

3. Üçüncü Evre

Böbreklerde işlev bozuklukları 3. evre, atık ürünlerin miktarına bağlı olarak tespit edilebilir. bu aşamada belirtiler hissedilir derecede olur ve ağrılar artar. Ayaklarda şişlikler çok olurken sıklıkla idrara çıkmalar görülebilir. Yaşam tarzı düzenlenmeli ve doktor eşliğinde tedavilere başlanmalıdır.

4. Dördüncü Evre

Böbrek yetmezliğinde dördüncü evre, oldukça şiddetlidir. Semptomların en ağır şekilde hissedildiği bu noktada, yüksek tansiyon veya anemi gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Bu aşamaya gelindiğinde doktora danışmak ve tedavi olmak hayati önem taşımaktadır. Tedaviye uymak, diyet uygulamak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, dördüncü aşamaya ulaşan böbreklerde işlev bozuklukları hastaları için uyulması gereken durumlardır.

5. Beşinci Evre

Böbrek yetmezliği son evre belirtileri oldukça ağır olmaktadır. Beşinci evrede, böbrekler işlevini kaybetmeye yakındır. Tamamen kaybetmiş veya az çalışan böbrekler, birçok semptomun sıklıkla meydana gelmesine neden olur. Kronik böbrek yetmezliği son evre belirtileri; kusma, mide bulantıları, nefes darlığı olurken, bu dönemde yaşam kalitesi oldukça düşmektedir. Böbrek hasarı son evrede tedavi böbrek nakli veya düzenli diyabetle sağlanabilir.

Böbrek Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

Böbrek hasarı, her zaman belirgin belirtiler göstermeye bilir ancak meydana gelebilecek semptomları mevcuttur. İlerledikçe belirtilerin artmaya başladığı böbreklerde işlev bozukluğu semptomları arasında;

Böbrek Yetmezliği Erken Belirtileri

• idrarda azalma
• nefes darlığı
• bacak ve ayak bileklerinde şişlikler

İleri Seviye Böbrek Yetmezliği Belirtileri

• idrar miktarında azalma
• uyuşukluk
• yorgunluk
• mide bulantısı
• bilinç bulanıklığı
• göğüs ağrısı
• nöbetler
• koma

görülebilecek böbreklerde işlev bozukluğu semptomları arasındadır. Ancak yukarıda bahsettiğimiz gibi bu belirtiler herkeste gözükmeyebilir. Genellikle erken belirtiler takip edilerek böbreklerde işlev bozuklukları varlığı tespit edilebilir.

Böbrek Yetmezliği Nedenleri Tanısı

Akut böbrek yetmezliği belirtileri gördüğünüzde, semptomlar ciddileşme göstermeden üroloji uzmanına görüşmeniz gerekmektedir. Doktorunuz ile yapacağınız muayene esnasında tıbbi geçmişiniz sorulara, semptomların durumu dinlenecektir. Anlattığınız semptomların sonucunda şüphelenilen durumdan emin olunması adına tanı testleri uygulanılması istenebilir. Böbreklerin düzgün çalışmadığı düşünülüyorsa uygulanabilecek testler arasında;

• İdrar tahlili
• İdrar hacmi ölçümü
• Kan örnekleri
• MR
• Ultrason
• Bilgisayarlı Tomografi
• Böbrek dokusu örneği (biyopsi)

Doktorunuzun isteyebileceği tanı testleri arasında yer almaktadır. Yapılan testlerin sonucunda akut böbrek hasarının boyutu ve türü öğrenilip, buna uygun tedavi yöntemi seçilebilir.

Böbrek Yetmezliği Tedavisi

Böbreklerde işlev bozuklukları tanısı sonrasında seçilebilecek birçok tedavi seçeneği bulunmaktadır. İhtiyacınız olan tedavi, üroloji doktorunuz tarafından belirlenecektir. Tedavi yöntemleri görülen böbrek yetmezliği türü ve evresine bağlı olarak değişebilir. Böbrek yetmezliği tedavileri arasında;

Diyaliz

Diyaliz makinesi, böbreklerin yapamadığı kanı filtreleme işlemini yapmaktadır. Kanı arındırarak böbreklerin işlevini tamamlayan diyaliz makinesi, böbreklerde işlev bozuklukları nedeniyle yapılamayan fonksiyonları tamamlar. Bu tedavi yöntemi hastalığı tedavi etmez ancak hastalığın oluşturduğu kötü etkileri ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır.

Böbrek Nakli

Böbrek yetmezliği evreleri arasında son evreye gelindiğinde tedavi seçeneği olarak böbrek nakli yöntemi uygulanabilir. Nakledilen böbreğin tam olarak çalışmasıyla birlikte diyalize girmeye ihtiyaç durmadan eski yaşantınıza dönebilirsiniz. Her zaman vücut yeni organı kabul etmeyebilir. Bu nedenle tedavide ısrarcı olmak yerine, üroloji doktorunuzla sizin için en iyi tedavi yöntemini konuşabilirsiniz.

Yaşam Tarzı Değişikliği

Yaşam tarzındaki alışkanlıklar kronik böbrek yetmezliği sorunlarının altındaki neden olabilir. Aşağıda belirtilenlere dikkat ederek ciddi bir hastalığa dönüşmeden böbreklerde işlev bozuklukları sorununu önleyebilirsiniz.

• alkol alımını azaltın
• az çalışan böbreklere uygun diyet uygulayın
• sodyum ve potasyum alımını sınırlandırın
• protein tüketimini kontrol altına alın

Böbrek hasarı durumunda uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin en iyi sonucu vermesi için üroloji doktorunuzun tavsiyelerine uymalısınız. Diyalize bağlı yaşamamak için böbrek sağlığınıza dikkat etmeli ve belirtileri erken dönemde fark etmeniz önemlidir.

Böbrek Yetmezliği Nasıl Önlenir?

Böbrek yetmezliği riskini azaltmak adına önlemlere dikkat edilebilir. Reçetesiz satılan ilaçlar, yaşam tarzı veya var olan farklı hastalıklar böbrek yetmezliğinin oluşmasında etkili olabilir. Ancak bazı yaşam tarzı değişikliklerine dikkat ederek, böbreklerde işlev bozuklukları meydana gelme riskini azaltabilirsiniz. Dikkat edilebilecekler arasında;

• alkol alımını sınırlandırmak
• reçeteli ilaçları belirlendiği sürede ve ölçüde kullanmak
• diyabet veya tansiyon gibi sorunlarınız varsa düzenli kontrolleri sağlamak
• sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek

akut böbrek yetmezliği önlemek için yapılabilecek adımlar arasındadır. Yaşam tarzınıza dikkat ederek akut böbrek hasarı oluşmadan engellenmesini sağlayabilir, risk faktörlerini azaltabilirsiniz.

SONUÇ

Böbreklerde işlev bozuklukları, yaşa bağlı gelişebilen veya aniden meydana gelebilen sorunlar arasında yer almaktadır. Vücut için oldukça önemli olan böbrek faaliyetleri yerine getirmediğinde, yorgunluk hissetmek ile birlikte zamanla farklı hastalıkların oluşmasına neden olabilir. Böbrek rahatsızlıkları zaman içerisinde ileri evrelere ulaşarak, makineye bağlı bir yaşam sürmenize neden olabilir. Yaşam kalitesinin düşmesine neden olacağı için önlem alınması gerekmektedir. Bu nedenle, erken dönem böbrek yetmezliği belirtilerine dikkat edilerek, üroloji doktoruna muayene olmanız önemlidir. Böbrek rahatsızlığının belirtileriniz olduğunu düşünüyorsanız, Avicenna Hastanesi Üroloji bölümü uzman doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular