Bronşit Nedir?
Solunan hava, önce soluk borusundan geçerek akciğerlere kadar iner. Akciğerlerde soluk borusu ikiye ayrılır ve buradaki bronşların farklı nedenlerden dolayı iltihaplanması sonucunda bronşit meydana gelir. Mevsim geçişlerine, hastanın diğer sağlık sorunlarına ve yaşına göre değişkenlik gösteren bu rahatsızlık, bir tür enfeksiyon hastalığıdır. Öksürük ve balgam en çok karşılaşılan belirtileri arasında yer alırken, ilerleyen kronik bronşitte ise nefes darlığı yaygın olarak görülür. Öksürük ve enfekte olmuş kişiye ait eşyalara temas edildiği takdirde, karşıdaki kişiye de bulaşma riski oldukça yüksektir.
Türleri
Akut Bronşit
Akut bronşit nedir diye merak edenlere, çoğunlukla 2 yaş altı çocuklarda görüldüğünü ve alt solunum yollarının en yaygın olarak meydana gelen hastalıklarından biri olduğunu söyleyelim. Bu rahatsızlığa, grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara yol açan viral patojenler neden olur. Bu rahatsızlığa neden olan etken tedavi edildiği zaman, ortalama 10 gün içerisinde kişide iyileşme görülür.
Kronik Bronşit
Uzun bir zamandan beri sigara içen bireylerde, KOAH gelişiminden önce ilk olarak kronik bronşit meydana gelir. Kış aylarında en az 3 ay boyunca devam eden öksürük ve balgam, kroniğin en yaygın belirtileri arasındadır. Yaşam boyu süren ve enfeksiyona bağlı olmayan bu rahatsızlık, bulaşıcı değildir. Hayati önem taşıdığından dolayı erken teşhis edilerek, tedavi uygulanması şarttır. Ancak akuttaki gibi tedavi kısa sürmeyebilir.
Çocuklarda Bronşit
En çok 2 yaşından küçük çocuklarda ortaya çıkan bu hastalık, şiddetli nefes darlıklarına sebep olabilir ve hastanede tedavi gerektirebilir. Çocuklardaki bronşların çapı, erişkinlere göre daha dardır ve bu nedenle hava yolları virüs nedeniyle çok kolay bir şekilde tıkanır. Bundan dolayı da akciğerlere hava girmesi zorlaşır. Sigaraya maruz kalan, anne sütü almamış, prematüre doğan, doğuştan kalp ve akciğer sorunu olan çocukların bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Aynı zamanda kreş gibi kalabalık ortamlarda bulunan çocuklarda bronşit olma olasılığı daha fazladır.
Nedenleri
- Akut bronşit nedenleri: Virüsler ve bakterilerin sebep olduğu enfeksiyon hastalıklar, mikoplazma türü bakteriler, fiziksel veya kimyasal ajanların solunması, sigara ve diğer tütün ürünlerin kullanımı, sigara kullanılan ortama maruz kalma, çeşitli alerjiler ve zayıf bağışıklık sistemi gibi etkenler neden olur.
- Kronik bronşit nedenleri: Sigara içmek, hava kirliliği, toz ya da endüstriyel kimyasallar ile temas halinde bulunmak, solunum yolları hastalıkları ve gastroöozofageal reflü hastalığı gibi etkenler neden olur.
Bronşit Belirtileri
Akut belirtileri;
- Kuru öksürük ve balgam
- Göğüs bölgesinde yanma ve ağrı
- Hafif ateş ve titreme
- Burun akıntısı
- Boğaz ağrısı
- Sinüs tıkanıklığı
- Halsizlik
- Nefes darlığı
- Hırıltılı solunum
Kronik belirtileri;
- Ayak bileklerinde şişkinlik
- Soğuk havalarda, sigara dumanına maruz kalınan ortamlarda, egzersiz esnasında artan ve giderek kötüleşen öksürük,
- Kilo kaybı
- Kaslarda güç kaybı
- Geceleri artan öksürük ve tıkanıklık gibi semptomlar bronşit belirtileri arasında yer alır.
Bronşit Tanısı
İlk olarak hastanın öyküsü dinlenir, şikayetleri sorgulanır ve fizik muayene yapılır. Ayrıca akciğer sesleri dinlendiği zaman, ön tanı da konulabilir. Ancak kesin tanı için balgam örneği, akciğer filmi, bilgisayarlı tomografi ve solunum fonksiyon testleri gibi tetkikleri uygulamak gerekebilir.
Bronşit Tedavisi
Tedaviden önce ilk olarak bu hastalığa neden olan etkenin belirlenmesi gerekmektedir. Bakteriyel olmayan bir nedenden dolayı meydana gelmişse, antibiyotik yeterli gelmeyecektir. Antibiyotikler, balgam örneğinde herhangi bir bakteri tespit edildiği zaman reçete edilir. Öte yandan akut için daha çok dinlenmek önemlidir. Bol sıvı tüketiminin dışında belirtileri en aza indirmek için bazı ilaçlar da kullanılabilir. Kronik durumlarda ise, hastanın şikayetine göre yine ilaç tedavisi uygulanır. Ancak KOAH hastalığı gibi kronik olarak meydana gelen durumlarda uygulanacak tedavi, hastanın ve hastalığın duruma göre değişebilir.
Bronşite Ne İyi Gelir?
Bronşit nasıl geçer veya bronşite ne iyi gelir gibi sorular, çoğu kişi tarafından merak edilip araştırılıyor. Bu hastalık evde yapılan yöntemler ile tamamen geçmediği gibi, doktora gidilmediği sürece de herhangi bir iyileşme göstermeyebilir. Ancak bazı yöntemler sayesinde iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
- Gün içerisinde bol su içmek
- Sigara ya da diğer tütün ürünlerini bırakmak
- Tozlu, kirli, dumanlı, nemsiz ve havasız ortamlardan uzak kalmak
- Beslenme düzenine özen göstermek
- Ortamı düzenli olarak havalandırmak ve ideal nem oranını korumak
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
- Elleri aralıklarla yıkamak ve dezenfektan kullanmak gibi yöntemleri uygulayabilirsiniz.
Bronşit ve Zatürre Arasındaki Fark
İki hastalıkta da ateş, öksürük, halsizlik ve göğüste ağrı gibi belirtiler görülür. Bazı zamanlar bronşit, zatürrenin evrelerinden biri olarak meydana gelir. Bu benzerlik dışında iki hastalığın hem koşulu hem de durumları farklıdır. Bronşit bronş tüplerine bağlı olurken, zatürre alveollerde ya da akciğerlerdeki hava keselerinde ortaya çıkar. Zatürre belirtileri daha kötüdür ve yaşlı insanlar ya da diğer savunmasız kişiler için hayati risk taşır.
Sıkça Sorulan Sorular
Akut, kronik bronşite dönüşür mü?
Hastalığa erkenden müdahale edilmediği sürece akuttan kroniğe dönüşebilir.
Astım bronşit arasındaki ilişki nasıldır?
Astım da bir nevi bronşit türüdür. Astımda ortaya çıkan inflamasyon mikrobik değildir ve alerjenlere, çeşitli toz, duman ya da kimyasallara bağlı olarak meydana gelir.
Bronşit bulaşıcı mıdır?
Mikroorganizmalara ve diğer nedenlere bağlı olanlar bulaşıcı değildir. Ancak virüslere bağlı olarak gelişirse, bulaşıcılığı daha fazladır.
