Kalın bağırsak ve rektumun incelenmesi için yapılan endoskopik tıbbi işleme kolonoskopi denir. Kolonoskopi işlemi ile bağırsak hastalıklarının tespit edilmesi esas noktadır. Kolonoskopide makat tarafından giriş yapılarak bağırsaktaki sorunların teşhis edilmesini sağlanır. Bunun yanında işlem sırasında gerekli durumlarda uygun görülen tedavi de uygulanır. İşlem sırası kadar sonrasındaki süreçte oldukça önemli bir konudur. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken temel faktörlerden birisi kolonoskopi sonrası beslenme rutinidir. Kişideki bağırsak hastalıklarının teşhis edilmesi ve işlem esnasında bir sorun çıkmaması için işlem öncesi ve sonrası beslenmeye dikkat edilmelidir. Peki, kolonoskopi sonrası beslenme nasıl olmalıdır? Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu makaleyi okuyarak konuyla ilgili daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Kolonoskopi Sonrası Beslenme
Kolonoskopi rutin kontrollerin yanında tedavi amacıyla da karşımıza çıkan bir işlemdir. Kalın bağırsak kanseri, dışkıdan kan gelmesi, ağrılı bir şekilde dışkı yapma, ishal ya da kabız olma gibi durumlardan dolayı da bu işlem yapılmaktadır. Genellikle kalın bağırsakta oluşan sorunlar kişilerin sağlıklı beslenmemesinden kaynaklanmaktadır. Kolonoskopi işlemi öncesinde ve sonrasında kişilerin beslenmelerine dikkat edip kontrol altına alması gerekmektedir. İşlemden en az 3 gün öncesinde diyet programına başlayıp uyması şarttır.
Kolonoskopi sonrası beslenme döneminde balık buğulama, haşlanmış tavuk, peynir, beyaz ekmek ve derisiz patates gibi besinler tüketilebilir. Bunların yanı sıra fındık, meyve, kırmızı et, pirinç ve sebze gibi lif açısından zengin olan besinler de tüketilebilir. Süt, lifli gıdalar, renklendirilmiş ve asitli içecekler gibi gıdalardan uzak durulması gerekmektedir.
Kolonoskopi Sonrası Beslenmede Nelere Dikkat Edilmeli?
Hastalıklarda beslenme programlarına dikkat edilmediği sürece hasta bu süreci daha da kötü hale getirir. Özellikle kolonoskopi gibi işlemlerin ardından hastanın düzenli ve dengeli beslenmesi gerekmektedir. Kolonoskopi işleminin ardından hastalar özel bir beslenme programına göre besin tüketmeye başlayabilir. Eğer bu beslenme programına uyum sağlanmazsa kişilerde açlık atakları meydana gelmesi olasıdır. Bireylerin şikayetlerinde 24 saat içerisinde artış gözlemlendiği takdirde, kesinlikle bir doktora başvurulması gerekmektedir. Aynı zamanda kolonoskopinin ardından hastaların bir diyetisyene gitmesi tavsiyeler arasındadır.
Öte yandan işlemden sonraki ilk iki gün çok önemlidir. Hastalar ilk iki gün için özel bir sağlıklı beslenme programı kullanır. İkinci günden sonra hastalar doktorun tavsiye ettiği programı tüketmeye başlar. Böylelikle kolonoskopiden sonraki ilk bir hafta, hasta bakımından daha kolay ve stressiz geçer.
Kolonoskopi Sonrası Beslenme İle İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kolonoskopi hazırlık diyeti için yazılı broşürler hazırlanır ve kişilerin yazıldığı gibi bu diyetlere uyması beklenir.
- Bu diyette posa bırakan bitkisel besinlerden kaçmak asıl amaçtır. Posa bırakmayan besinlerin tercih sebebidir.
- Bol lif içeren bitkisel gıdalar, posa bırakarak kolon temizliğini güçlendirir. Bu besinlerin içerdiği lifler, dışkı kitlesinin artmasına neden olur ve kolonun temizlenmesini güçlendirir.
- Kırmızı et, beyaz et, yumurta ve süt ürünleri gibi protein içeren besinler posa bırakmaz. Ancak sakatat, deri ve balık pulu gibi besinler hem atık bırakabilir hem de kolonoskopi işlemini zorlaştırır.
- Posa bırakmayan protein ağırlıklı kırmızı et, tavuk eti, yoğurt, peynir ve yumurta gibi besinler tercih edilmelidir. Bol posa bırakan sebzelerin, meyvelerin, ekmek ve kuruyemişlerin tüketimi ise bu diyete uymaz.
Kabızlık, ishal ve gaz sancısı gibi durumların ve olası rahatsızlıkların önüne geçmek için kolonoskopi sonrası beslenme rutinine dikkat edilmesi oldukça önemlidir.
Kolonoskopi İşleminden Sonra Yapılacaklar
Kolonoskopi sonrası beslenme rutininin yanında işlemden sonraki diğer yollar da hasta sağlığı için dikkatli ve titiz bir şekilde gerçekleşir. İşlem sonrasında doktor kontrolünün yanında hastanın bireysel olarak dikkat etmesi gereken bazı durumlarda bulunmaktadır. Kolonoskopi işleminden sonra hastaların izlemesi gereken yollar şu şekildedir
- Hasta sakinleştirici aldığından dolayı yanında refakatçi bulunması gerekmektedir.
- Kolonoskopi işleminin yapıldığı gün araba kullanılmaması ve işe geri dönülmemesi gerekmektedir.
- İşlemden birkaç saat sonra bağırsaklardaki havadan dolayı şişkinlik ve gaz sancısı meydana gelmesi olasıdır. Yürümek bu sancılara iyi gelir.
- Ağır kaldırmaktan ya da yorucu aktivitelerden uzak durulmalıdır.
- İşlemden sonra dışkıda az miktarda da olsa kan meydana gelmesi muhtemeldir. Bu normal bir süreçtir. Ancak kanama devam ettiği takdirde mutlaka doktor ile konuşulması gerekmektedir.
- Günlük yaşantıya dönmek için 1 gün beklenmelidir.
- Hasta kolonoskopi işleminden bir süre sonra normal beslenme düzenine geri döner.
- Bol bol sıvı tüketilmelidir.
- Kan sulandırıcı kullanan hastaların bir süre bu ilaçları kesmesi gerekir.
- Titreme ya da ateş, geçmeyen baş dönmesi ve mide bulantısı, tuvalete çıkamamak, dışkıda kan olması, göğüs ağrısı ya da kalp çarpıntısı, birden fazla rektal kanama, şiddetli karın ağrısı ya da şişkinlik, kusma gibi belirtiler meydana gelirse, kesinlikle bir uzmana görünmek gerekmektedir.
Bunların dışında “Kolonoskopi Öncesi ve Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?” adlı yazımızı okuyarak daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kolonoskopi işleminden kaç saat sonra yemek yenir?
İşlemden sonra ilk iki gün çok önemlidir. Bu nedenle hastalara ilk iki gün için özel bir sağlıklı beslenme programı verilir.
Kolonoskopi sonrası hemen yemek yenir mi?
Kolonoskopi sonrası beslenme için ilk günlerde daha hafif, az yağlı, kolay sindirilebilen ve bağırsakları yormayacak gıdalar tüketilmelidir. Birkaç gün acı, ekşi, baharatlı ve ağır yemeklerden uzak durulmalıdır.
Kolonoskopi işleminden sonra kahve içilir mi?
Kahve, kayısı suyu, şeftali suyu, kola, gazoz, portakal suyu, greyfurt suyu, süt ya da ayran gibi içecekler içilmemeli ve yoğurt yenmemelidir.
