Panik Atak Neden Olur?

Panik atak, aniden ortaya çıkan ve rutin olarak korku veya panik hissiyatının yoğunlaşması ile sonuçlanan bir anksiyete bozukluğudur. Zaman zaman her insan endişe ve panik duygusuna kapılmaktadır. Bu hisler, genellikle gerginken, tehlikeli bir durumun içindeyken veya stres altındayken oluşur. Fakat panik bozukluk hastaları, anksiyete, stres, endişe ve panik duygularını hem çok net nedenler olmadan hem de düzenli olarak yaşarlar.

Hemen hemen her ruhsal hastalıkta olduğu şekilde, panik atağın da tam net sebebi bilinememektedir. Fakat bu durumun, yas, travmatik olay ya da strese bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Panik bozukluk, beyinde nörotransmitter dengesizliğe ya da benzeri durumlara bağlı olarak da oluşabilmektedir.

Rahatsızlığın oluşumundaki en yaygın nedenler şu şekildedir:

• Stresli bir iş, okul ve/veya aile yaşantısı,
• Sınav kaygısı,
• Çocukluk travmaları,
• Cinsel istismar, taciz veya tecavüz,
• Fobi bozuklukları,
• Sosyal fobi,
• Demans rahatsızlıklar.

Panik Atak Nedir?

Panik bozukluk, gerginlik, üzüntü ve stres anlarında kendini belli eden, ruhsal problemdir. Kontrol dışı şekilde ve hiç beklenmedik anlarda ortaya çıkan panik belirtileri, kişinin gündelik yaşamında ciddi problemler yaşamasına neden olur. Ölmekten korkma ya da zarar görme endişesiyle geçen bir hayat, yavaş yavaş panik bozukluk oluşturur.

Panik Atak Belirtileri ve Sebepleri

Panik bozukluk yaşayan bir insan, endişenin yanında, farklı fiziksel ve zihinsel belirtiler de göstermektedir. Bu belirtiler ortada hiçbir neden yokken ortaya çıkabileceği gibi, basit bir nedenden kaynaklı olarak da görülebilmektedir. Peki panik bozukluk belirtileri nelerdir?

Panik atağın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Sıcaklık hissi,
• Baş dönmesi,
• Baygınlık gelmesi,
• Boğuluyormuş gibi hissetme,
• Ölüm korkusu,
• Dehşet hissiyatı,
• Titreme,
• Göğüs bölgesinde ağrı,
• Kalp atışlarının hızlanması,
• Kulaklarda çınlama sesi,
• Ağız kuruması,
• Midenin bulanması,
• Nefesin daralması,
• Parmak uçlarının uyuşması,
• Üşüme,
• Terleme,
• Uyuşukluk hissetme,
• Vücuttan kopuk hissetme,
• Aniden gelen tuvalet ihtiyacı,

Panik bozukluk yaşayan bir kişide, yukarıda yer alan belirtilerden az dört tanesi birlikte görülmektedir. Bu belirtilerden daha azının birlikte görülmesi durumunda, kısıtlı panik bozukluk durumundan söz edilebilmektedir. Bir panik kriz, ortalama 5 ile 20 dakika arasında sürer. Fakat bazı hastalarda atakların 1 saat gibi uzun süreler görülebildiği bilinmektedir.

Panik Atak Ne Sıklıkla Meydana Gelir?

Bazı insanlar haftada birkaç kez panik kriz geçirirken, bazı hastalar ayda bir kez kriz geçirmektedir. Geçirilen atakların sayısı, hastalığın hangi şiddette yaşandığına bağlıdır. Ayrıca kişinin yaşam tarzı, çevresindeki tetikleyici unsurlar da atakların sayısındaki değişkenliğe neden olmaktadır.

Bu hastalık her ne kadar korkutucu bir olsa da, tehlikeli psikolojik hastalıklar sınıfında yer almaz. Çünkü ortaya çıkan semptomlar, hastaya doğrudan zarar vermemektedir. Fakat, belirtiler dolaylı yollardan hastanın genel sağlığına zarar verme ihtimalini taşır. Bu nedenle tedavi edilmesi son derece önemlidir. Ataklar sırasında vücudun kendini kilitlemesi de uzun vadede bir probleme neden olabileceği için durumu ciddiye almak, kontrollere muhakkak gitmek gerekmektedir.

Çocuklukta Panik Bozukluk

Panik bozukluk, ergenlikte ve çocukluk döneminde çok daha fazla görülmektedir. Panik atakla mücadele etmek, ergenlik dönemindeki gençler ve çocuklar için zorlayıcı olabilmektedir.

Yaşanan panik bozukluğa bağlı olarak gelişim ve öğrenim süreci zarara uğrayabilmektedir. Eğer çocuğunuzda bu belirtileri seziyorsanız, mutlaka doktora götürmelisiniz.

Doktor, çocuğun sağlık durumu ve hastalık geçmişi hakkında sorular soracaktır. Aynı zamanda fizik muayene de yaparak, panik bozukluk semptomlarının ortaya çıkmasında herhangi bir fiziksel neden olup olmadığına bakacaktır.

Çocuklar, diğer anksiyete bozukluğu türleri açısından da taramaya alınmalılardır. Sorunun erken tespiti ve tedavisi, ileriki yaşlarda daha büyük bir sorunun ortaya çıkmasının önüne geçerek sağlıklı bir gelişim sürecini destekleyecektir.

Gece Panik Atağı

Uykudan uyandıran yoğun bir kaygı ile başlayan gece panik atakları, yoğun sıkıntı ve korkuyla başlar. Panik bozukluk başlangıcı birdenbire olur ve genellikle 10 dakika içerisinde en üst seviyeye çıkar. Ortalama yarım saat içerisinde kendi kendisine biter ve yok olur. Gece panik atak belirtileri genel olarak normal belirtilerle aynıdır.

Panik Atak Tanı Yöntemleri

Panik atak tanısı bir psikolog ya da psikiyatri uzmanı tarafından koyulmaktadır. Hastanın, hastalık geçmişi dikkate alınır ve kişi fiziksel muayeneden geçirilir. Panik atağı direkt teşhis eden herhangi bir test yoktur. Doktorlar, görülen semptomların panik ataktan mı kaynaklandığını yoksa, farklı bir hastalıktan mı kaynaklandığını belirlemek için bazı testler isteyebilirler.

Teşhis için nefes darlığı, uyuşma, baş dönmesi ve terleme en kritik belirtilerdir. Panik bozukluk tanısının kesinleşmesi ve farklı hastalık şüphelerinin ortadan kaldırılması için EKG testi istenebilmektedir. Bu sayede, yaşanan çarpıntıların nedeninin herhangi bir kalp hastalığı olmadığı kesinleştirilir. Hormonal dengesizlik yaşanıp yaşanmadığını anlamak için, bazı kan testlerine de başvurulabilir.

Panik Atak Tedavisi

Panik bozukluk, tedavi edilen bir hastalık olarak öne çıkar. Hastalığın ortaya çıkmasıyla birlikte, hiç vakit kaybetmeden tedavi sürecinin başlatılması gerekir.

Tedaviye başlanmayan vakalarda, panik bozukluk yükselişe geçebilir ve hastalıkla başa çıkmak çok daha zor hale gelebilir. Aynı zamanda hasta, zamanla daha önce panik kriz geçirdiği yerlere bir daha gitmek istememeye başlayabilir ve agorafobi gibi fobiler oluşturabilir.

Panik bozukluğun tedavisinde, kriz sayısının düşürülmesi temel hedeftir. Panik bozukluk tedavisi, ilaçlarla ve psikoterapi ile yapılmaktadır.

Psikolojik tedavi sürecinde, direkt olarak bir terapiste giderek, bilişsel davranışçı terapi tekniklerinden de yarar sağlanabilir. Terapistler, kriz esnasında uygulanabilecek olan nefes alma tekniklerini hastaya öğretebilirler.

Doktorun uygun görmesi durumunda ilaç kullanımı başlatılabilir. Antidepresan gibi ilaçlar, tedavi sürecinde kullanılabilmektedir. Antidepresanların etkileri iki haftaya kadar kendisini göstermeye başlar. En net şekilde etkisini ise 8. haftadan itibaren gösterir. Doktor aksi yönde izin vermedikçe ilaçları kullanmaya devam etmek çok önemlidir.

Panik Atak Krizi Esnasında Yapılabilecekler

• Geçirdiğiniz atak ile savaşmak yerine onu kabullenin,
• Bulunduğunuz yerde kalın, ayağa kalkmak ya da bir yere gitmeye çalışmayın,
• Sizin için mutlu, huzurlu ve sakin olan şeylere odaklanmaya çalışın,
• Yaşadığınız krizin birazdan geçeceğinizi kendinize hatırlatın,
• Yaşadığınız krizin hayatınızı tehdit etmediğini hatırlayın,
• Yavaş ve derin nefesler almaya çalışın.

Bu tavsiyeleri uygulayarak, panik bozukluk krizi anını kontrol altına almak mümkün olabilmektedir. Panik ve endişe verici bir durum olmasına rağmen kontrol altına alınarak semptomları hafifletilebilen panik bozukluk için uzman psikologlardan yardım almayı ihmal etmemelisiniz. Uzmana görünmeden yapılabilecekler hakkında Panik Atak Bozukluğu: Durdurmanın 12 Yolu yazımızı inceleyebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular