Psikolojik sağlığımız yalnızca zihnimizi değil, aynı zamanda vücudumuzu da etkileyebilmektedir. Tıbbi açıklaması bulunmayan ve vücudun farklı noktalarında görülen ağrılara psikosomatik (psikolojik kökenli) ağrılar denmektedir. Psikolojik vücut ağrısı, sık rastlanan bir durumdur.
Kişinin psikolojik sağlığının vücudunu etkilemesi, fiziksel ağrılara sebep olmaktadır. Özellikle stres, ortaya çıkan pek çok rahatsızlığın kökeninde yer almaktadır. En sık görülen psikolojik vücut ağrıları, mide ve baş bölgelerinde kendisini göstermektedir .
Hissedilen psikolojik vücut ağrısı, yaşanan duygu durumu ile yakından ilişkilidir. Limbik sistemde oluşan duyguların tümü sinir hücreleri sayesinde vücudun tamamına yayılmaktadır. Hormonlar, vücudun tümünü iyi veya kötü hissetmeye odaklı şartlandırabildiği için büyük öneme sahiptir. Duygusal hormonların oluşumunda limbik sistemdeki aktif duygunun etkili olduğu bilinmektedir.
Psikolojik (Psikosomatik) Vücut Ağrısı Nasıl Geçer?
Psikolojik olarak gelişen vücut ağrısını azaltabilmek için olumsuzluklardan uzak durmak gerekmektedir. Ağrı, duygusal kökenli olduğu için sakinleşmeye yönelik aktivitelere yönelmek, uyumak, dinlenmek ve kafa dağıtmak ağrının azalmasında etkili olabilmektedir.
Sık tekrarlayan ve kronik bir hâl almaya başlayan ağrılar için ise muhakkak bir uzman görüşünden faydalanmak gerekir. Bu noktada özellikle de terapiler iyileşmeye yardımcı olabilmektedir. Tedavi, uzman kontrolünde ve kişinin hastalık durumuna özel olarak şekillendirilmelidir.
Psikolojik Ağrıların Sebepleri
Psikolojik ağrıların ortaya çıkışında pek çok etken etkili olmaktadır. Başlıca psikolojik vücut ağrısı sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- Dile getirilemeyen öfke, üzüntü ve keder,
- Kaygı ve korku,
- Stres,
- Travma bozukluğu,
- Kayıp ve ayrılıklar.
Bu sebeplere bağlı olarak vücutta tümör, kist, ağrı gibi semptomların oluştuğu görülebilmektedir. Bu nedenle vücuttaki hastalıkların artmaması yahut ilerlememesi için psikolojik sağlığa dikkat etmek, stres ve sıkıntıdan uzak durmak son derece önemlidir.
Psikolojik Vücut Ağrısına Ne İyi Gelir?
Psikolojik vücut ağrısına iyi gelen pek çok şey bulunmaktadır. Bunların başında meditasyon ve yoga gibi aktiviteler gelmektedir. Spor yapmak ve duygusal olarak rahatlamaya yarayacak aktivitelerde bulunmak da vücut ağrısını hafifletmeye yardımcı olur.
Duygu kökenli ağrılarda önemli olan rahatlama hissidir. Özellikle de strese dayalı olan ağrılar, kişi rahatlamadığı sürece şiddetlenerek devam edebilmektedir. Bu nedenle de rahatlama, duygusal enerjiyi boşaltma önemli adımlardır.
Psikolojik Vücut Ağrısı Belirtileri
Psikolojik vücut ağrısının ayırt edilmesini sağlayan belli başlı belirtiler vardır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Stres veya öfkenin oranına bağlı olarak ağrıda artış veya azalış gözlemlenmesi,
- Vücudun her zaman değil özellikle duyguların yoğunlaştığı anda veya hemen sonrasında ortaya çıkması,
- Yapılan tetkiklerde şüpheli herhangi bir bulguya rastlanmaması,
- Doktor kontrolünde hastada herhangi bir rahatsızlık tespit edilememesi,
- Hastalık süresinden çok daha uzun bir süre ağrı semptomlarının görülmesi,
- Psikolojik yıpranmanın artması.
Psikolojik Vücut Ağrısı Türleri
Psikolojik ağrıların da kendi içlerinde farklı türlere ayrıldıkları görülebilmektedir. Psikosomatik ağrılar genellikle vücut ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, bayılma gibi semptomlarla kendilerini gösterir. Ağrı türleri, hissedilebildikleri bölgeye göre şu şekilde ele alınmaktadır:
- Baş ağrısı: Stres ve sinire bağlı olarak en çok gözlemlenen psikosomatik ağrı türüdür. İş yerinde, aile yaşantısında veya sosyal yaşamda meydana gelen stresli durumlar ve öfke duygusu baş ağrısını tetikleyebilmektedir. Bu durumun ilerlemesi sonucunda migren gibi ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.
- Boyun ve omuz kasılmaları: Gerginlik ağrısı olarak da tanımlanan boyun ve omuz kasılmaları, yaygın ağrı türlerindendir. Özellikle iş ve aile yaşantısında üzerinde çok fazla sorumluluk hisseden kişilerce görülmektedir.
- Karın ağrısı / mide bulantısı: En yaygın psikosomatik ağrı türüdür. Özellikle strese ve üzüntüye bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Üzüldüğümüz ve rahatsızlık hissettiğimiz konu ve konumlarda, sindirim sistemimiz etki altında kalarak karın ağrısı ve mide bulantısı tepkimelerini oluşturmaktadır.
- Regl sancıları: Kadınlarda sıklıkla görülen regl sancılarının ve dönemsel zorlanmaların temel nedeni de hormonların ve duyguların kontrol edilememesidir. Rahatsızlık hissi ve mutsuzluk bu dönemdeki sancıların temelini oluşturmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Ağrı duygu durumuna göre artış ve azalış gösteriyorsa ve kişinin dikkati başka yöne çevrildiği takdirde geçiyorsa bu ağrının duygusal kökenli olduğunu söylemek mümkündür. Elbette ki bu kanıyı kesinleştirmek için tetkiklerin yapılması ve genel kontrolün sağlanması da gerekmektedir.
Baş ağrısı, mide bulantısı, el ve kol gibi eklemlerdeki şişkinlikler ve ağırlıklar, mide ağrısı ve bulantısı, kalp ve göğüs sıkışması sık görülen psikolojik vücut ağrıları arasında yer almaktadır.
Kasların kasılması, kramp girmesi gibi etkilerle ortaya çıkan psikolojik kas ağrısı, kişinin yaşam kalitesini büyük ölçüde azaltmaktadır. Özellikle omuz, boyun ve sırt bölgesinde görülmektedir.
