Mental ve ruhsal sağlık, fiziksel sağlığın tamamlayıcısı olarak görülmektedir. Sağlıklı bir yaşam için psikolojik sağlığın da iyi olması gerekmektedir. Psikoloji bozukluğu, ilk olarak kişinin davranış ve alışkanlıklarında kendisini göstermektedir. Psikolojisi bozuk olan insan davranışları farklılık gösterebilmektedir.
İyi bir psikoloji, insanın kendisini daha rahat ifade etmesine, daha kaliteli ve rahat bir yaşam sürmesine yardımcı olmaktadır. Yaşam kalitesindeki en önemli etkenlerden biri mental sağlıktır. Sağlıklı bir kişide davranış şekilleri ve standartlar farklılık göstermektedir.
Yaşam standartları düşük, psikolojisi bozuk olan insan davranışları şu şekildedir:
- Öfke kontrolünde zorlanırlar,
- Ani ses ve hareketlere karşı çok daha duyarlı hâle gelirler,
- İştahlarında artma veya azalma görülür,
- Uyku düzenleri tamamen değişir,
- Keyifsizlerdir ve hiçbir şeyden memnun olmazlar,
- Kronik yorgunluk ve halsizlik yaşarlar,
- İlerleyen rahatsızlıklarda bayılma, bilinç kaybı gibi semptomlar gösterirler.
Psikoloji Neden Bozulur?
İnsan psikolojisi, hayatın her alanını yakından ilgilendirmektedir. Hem bireysel hem de toplumsal olarak psikolojik sağlığa önem gösterilmesi gerekmektedir. Psikolojinin bozulmasının farklı pek çok nedeni bulunmaktadır. Başlıca nedenler şu şekildedir:
- Aile içi krizler,
- Çocukluk travmaları,
- Çevresel etkiler,
- İkili ilişkiler,
- Genetik kodlanmalar,
- İş ve okul hayatında yaşanan krizler,
- Akran zorbalığı,
- Aldatılma/kandırılma ve iyi niyetin suistimali.
Kişinin hem içsel hem de çevresel tüm faktörlerden etkilenerek psikolojisinin bozulması mümkündür. Bozulan psikolojiyi tedavi etmek, yaşam kalitesini artırmak ve kişinin sağlığına kavuşmasını sağlamak adına önem taşımaktadır.
Psikolojik Rahatsızlıklar Nasıl Belli Olur?
Psikolojik rahatsızlıkların farklı şekillerde kendisini belli ettiği görülebilmektedir. Bazı psikolojik rahatsızlıklar gizli, bazıları kendisini belli edecek semptomlarla ilerlemektedir. Ruhsal sağlıkta bir bozukluk olduğunu belli eden semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
- Uykusuzluk veya aşırı uyku hâli,
- Keyifsizlik (memnuniyetsizlik)
- Kas ağrıları,
- Duş almak gibi rutinleri yerine getirmekte zorlanma,
- İştahsızlık veya iştahın açılması,
- İzole olmak,
- Duygusal dışavurumda ve kendini ifade noktasında zayıflık,
- İletişim ve etkileşimden kaçınma.
Bu semptomlardan bir veya birden fazlasını gösteren kişilerin psikolojik rahatsızlıklara sahip olduğu yahut eğilimli olduğu görülebilmektedir.
Psikolojik Bozukluğa Yatkın Kişilerin Özellikleri
Psikolojik bozukluklara yatkınlık kişilik özelliklerine bakarak da anlaşılabilmektedir. Bu tip rahatsızlıklara yatkınlığı olan bireylerin kişilik özellikleri arasında çok düşünmek, takıntılılık, kıskançlık, stresli olmak, kötümserlik, güvensizlik yer almaktadır. Bunların yanı sıra bozuk bir aile yapısına sahip olmak da psikolojik bozukluğa yatkınlığı artırmaktadır.
Kişilik özelliklerinin yanı sıra yaşam biçimlerimiz de psikolojik sorunlara olan yatkınlığımızı etkilemektedir. Dengeli beslenmeyen, uyku düzeni bulunmayan, sağlıksız abur cuburları sıklıkla tüketen, spor yapmayan, hareketsiz bir yaşam stilini benimseyen, asosyal kişilerin psikolojik sorunlara daha eğilimli olduğu araştırmalarla da kanıtlanmıştır.
Sık Sorulan Sorular
Psikolojik bir soruna sahip olunup olunmadığını öğrenmek için kişinin ruh hali değişimlerini takip etmesi, günlük rutinlerini gerçekleştirirken zorlanıp zorlanmadığına bakması çoğunlukla yeterli olmaktadır. Çevresel gözlemleri dikkate almak, bir uzman görüşüne başvurmak da sürece dair net bilgi edinmeye yardımcı olmaktadır.
Depresyon, OKB, bipolar, şizofreni, tourette sendromu gibi farklı pek çok rahatsızlığın seyirleri son derece ağır olmaktadır. Psikolojik tüm rahatsızlıklar bireysel mücadelede ağır gelebilse de doğru bir uzman müdahalesi ve tedavi süreci ile pek çok psikolojik rahatsızlığı geride bırakmak mümkündür.
Psikolojisi bozuk erkeklerde en sık görülen davranışlar; saldırgan, kavgacı, tedirgin tavırlar ve yoğun öfke patlamaları olmaktadır. Takıntı, tahammülsüzlük, stres, pesimistlik, iletişim bozuklukları da sık rastlanan davranışlar arasında yerini almaktadır.
