Multipl Skleroz Nedir?
Ataklar ile belirti veren Multipl Skleroz, merkezi sinir sisteminde etkili olan kronik bir rahatsızlıktır. Bağışıklık sisteminde nedeni tam olarak bilinmeyen bir sebepten dolayı bozulma yaşanır ve sistem, beyin ve omurilikteki sinir iletimi görevini yapan kendi hücrelerine saldırır. Bunun sonucunda ise iltihaplanma, farklı doku bozuklukları ve hasarlı bölge oluşumu gibi durumlar ortaya çıkar. Dokuların bozulması ile beyin, vücudun diğer bölümlerine doğru sinyal gönderemez. Ve bu nedenle yürüme, konuşma ve görme aksaklıkları yaşanır.
Multipl Skleroz Belirtileri
- Yürümede zorluk
- Denge sağlamada güçlük
- Kas güçsüzlüğü
- Yorgunluk hissi
- Akut ve kronik ağrı
- Bacaklarda ve ayaklarda uyuşma
- Titreme
- Görme zorluğu
- Kas spastisitesi
- Konsantre olmada ve zihinsel aktivitede sorunlar
Multipl Skleroz İçin MR
Multipl Skleroz hastalığına sahipseniz, beyninizin ve omuriliğinizin görüntülenmesi için MR taramalarına başvurulur. MR sonucunda ortaya çıkan görüntüler, merkezi sinir sistemindeki lezyonların görülmesini sağlar. Lezyonlar, hasarın ve taramanın türüne göre beyaz ya da koyu renkli lekeler olarak görünür. Radyasyon içermeyen emar taraması, bilgileri bilgisayara aktarmak adına güçlü manyetik alan ve radyo dalgaları kullanır. Ardından bu bilgiler kesitsel resimlere dönüştürülür.
Bazı lezyon türlerinin daha net görüntülenmesi için damardan kontrast madde enjekte edilir. İşlem ağrısız ve acısızdır ancak makine çok ses çıkarır. Bunun için kulak tıkacı ya da kulaklık takılabilir. Aynı zamanda görüntülerin net çıkması için kişilerin hareketsiz yatması gerekmektedir. MR taramaları ortalama 45 dakika – 1 saat arasında sürmektedir. MR de ortaya çıkan lezyon sayısı, her zaman belirtilerin ciddiyetine ya da MS olup olmadığına karşılık gelmemektedir. Merkezi sinir sistemindeki tüm lezyonlar MS hastalığına bağlı değildir ve MS hastalığına sahip olan hastaların lezyonları görünür değildir.
MR Taramasında Neler Görülür?
Kontrast madde kullanarak çekilen MR, Multipl Skleroz hastalığının hareketini göstermesinin yanı sıra aktif demiyelinizan lezyonların iltihabını da gösterir. Bu lezyonlar yeni olmakla beraber demiyelinizasyon nedeniyle büyür. Aynı zamanda beyinde ya da omurilikte karanlık delikler olarak meydana gelen kalıcı hasar alanlarını da gösterir. MS tanısından sonra rahatsız edici yeni belirtiler keşfedilirse ya da yeni bir tedaviye başlanırsa, emar taramasına tekrardan ihtiyaç duyulur.
Beyin ve omurilikteki gözle görülür değişiklerin analiz edilmesi, var olan tedaviyi ve gelecekteki seçeneklerin değerlendirilmesi için emar tercih edilir. Bunun dışında hastalığın hareketini ve ilerlemesini izlemek için belli aralıklarla MR taramasının yapılması önerilir. Ancak MS tipine ve tedavisine bağlı olarak yeniden izleme ihtiyacı duyulur.
Testin Amacı
Multipl Skleroz için MR taraması üç şekilde uygulanır.
- Teşhis: Bir kişi MS hastalığı belirtileri taşıdığını düşünüyorsa, MR ile hastalığın büyük bir sorun olup olmadığı kontrol edilir. Ve aynı zamanda belirtilerin MS hastalığından mı kaynaklandığına bakılır.
- Hastalık izleme: Hastalık ilerleyici bir durum olduğu için, MR sayesinde yeni lezyonların gelişimi takip edilir. Pek çok nörolog, MS hastalarının her yıl ya da daha fazla MR çekimi yaptırmasını önerir.
- Nüks algılama: Yeni nörolojik belirtilerin nüksetmeden kaynaklanıp kaynaklanmadığına bakılır. Gadolinyum içeren kontrast madde kullanarak çekilen MR sayesinde, merkezi sinir sistemindeki aktif iltihabı gösteren yeni lezyonlar görüntülenir.
MR ve Farklı MS Formları
Emar taramalarında, MS hastalığının türüne göre farklı şekilde görüntüler elde edilir. MR taramalarının sonucuna göre de teşhis ve en doğru tedavi yöntemi uygulanır.
Klinik Olarak İzole Sendrom
İnflamatuar demiyelinizasyonun neden olduğu klinik olarak izole sendrom, en az 24 saat süren tek bir nörolojik atağın meydana gelme durumudur. MR taramasında Multipl Skleroz benzeri lezyonlar görülüyorsa, kişinin yüksek MS olma riski vardır. Böyle bir durumda modifiye edici bir MS tedavisine başlanır. Bu tedavi ile ikinci bir atağın meydana gelmesi engellenir. Ancak bu tür tedavilerde yan etkiler ortaya çıkabilir. Bu yüzden tedaviye başlamadan önce, tedavinin risklerini ve faydalarını doktorunuz en iyi şekilde size sunacaktır.
Tekrarlayan MS
Multipl Skleroz hastalığının tüm formlarının bulunduğu kişilerde lezyonlar görülebilir. Tekrarlayan MS hastalığında, genellikle inflamatuar demiyelinizasyon atakları bulunur. Kontrast madde kullanarak çekilen emar taramalarında, aktif inflamatuar demiyelinizasyon alanları bazen görülür.
Birincil İlerleyici MS
Birincil ilerleyici MS formları, sabit bir hasar ilerlemesini içerir. Hastalık başlangıcından itibaren ilerleyici olan bu tür, farklı inflamatuar atakları içermez.
İkincil İlerleyici MS
Birincil ilerleyici MS formlarına benzer şekilde, hastalığın kademeli olarak kötüleşmesi durumuna ikincil ilerleyici MS denir. İkincil ilerleyici MS formunda çekilen MR ile hastalık aktivitesi ve remisyon aşamaları görülür.
Sonuç;
MS belirtileri taşıyorsanız, vakit kaybetmeden en kısa sürede doktora başvurmalısınız. Doktorunuz ilk olarak MR taraması yapılmasını tavsiye eder. Emar çekimi yapmaya karar verildiğinde ise, size gerekli bilgiler detaylı bir şekilde aktarılacaktır. MR öncesi veya MR sonrası nelere dikkat etmeniz ya da MR hasta hazırlığının nasıl yapılması gerektiği en ince ayrıntısına kadar bahsedilir.
Sıkça Sorulan Sorular
MS ilaçlı MR da çıkar mı?
MS tanısı ya da takibi için, eğer tıbbı açıdan herhangi bir sakınca yoksa, kontrast madde verilerek MR çekilmesi daha doğrudur.
MS beyin MR ında çıkar mı?
Beyin ve omuriliğin MR görüntülemeleri, MS hastalığı için en önemli tanı testlerinden biridir.
Beyin MR ile hangi hastalıklar teşhis edilir?
Beyin emarı beyin tümörleri, bunama, felçler ve multipl skleroz gibi kronik sinir sistemi hastalıklarını belirlemek adına en duyarlı görüntüleme yöntemlerindendir. Bunların dışında hipofiz bezi, beyin damarları, göz ve iç kulak gibi organların hastalıklarını değerlendirmede de büyük rol oynar.
